Ο χαράκτης Πάνος Πριστούρης μας μιλάει για την τέχνη του με την ευκαιρία της ατομικής του έκθεσης “Χαρακτικές Συχνότητες” που εγκαινιάζεται στο Καλλιτεχνικό Πάρκο Ρόδου Art Park την Κυριακή 15 Ιουνίου 2025 και περιλαμβάνει επιλεγμένες λινογραφίες – μονοτυπίες ποικίλων διαστάσεων που φιλοτεχνήθηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου ακαδημαϊκού έτους.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Ξεκινώντας από την Πληροφορική καταλήξατε στην Χαρακτική. Πώς έδεσαν αυτά τα δύο;
Πράγματι ξεκίνησα με σπουδές και εργασία στην Πληροφορική, έναν τομέα που εξασφάλιζε οικονομική σταθερότητα και ασφάλεια. Ωστόσο ομολογώ ότι ποτέ δεν ένιωσα τη σπίθα και το σκίρτημα που μου προκαλούσε η ζωγραφική και κυρίως η χαρακτική. Έτσι, όταν έδωσα εξετάσεις και πέτυχα στη Σχολή Καλών Τεχνών έκανα σιγά σιγά στροφή και τελικά ακολούθησα αυτή την πορεία.
Τι σας τράβηξε στην Χαρακτική;
Θυμάμαι ότι από την πρώτη στιγμή που αντίκρισα το εργαστήρι χαρακτικής στη σχολή, ήξερα ότι θα μείνω. Με γοήτευσε η ευταξία που βασίλευε στον χώρο, σε αντίθεση με τα εργαστήρια ζωγραφικής όπου επικρατούσε το χάος. Ένιωσα ότι βρισκόμουν στο σπίτι μου, ότι είχα βρει τον φυσικό μου χώρο.
Η χαρακτική απαιτεί πολλά βήματα. Η διαδικασία που ακολουθείται για την παραγωγή ενός έργου τέχνης είναι διαφορετική από αυτή της ζωγραφικής ή οποιασδήποτε άλλης τέχνης, ίσως πιο πολυσχιδής και σύνθετη. Ξεκινώντας από την σχεδίαση μέχρι το τελικό αποτέλεσμα περνάει μέσα από διάφορα στάδια που το καθένα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση.
Πρόκειται σχεδόν για μία ιεροτελεστία. Και αυτή η διαδικασία μου αρέσει πολύ!
Ποιο από όλα τα στάδια της δημιουργίας ενός χαρακτικού έργου είναι το αγαπημένο σας;
Το τύπωμα. Μοιάζει με τη στιγμή που ανοίγουμε ένα δώρο. Βλέπεις τι έκανες όλο το προηγούμενο διάστημα, για ποιο πράγμα πάλευες. Νιώθεις δικαίωση για τον κόπο και τον μόχθο που κατέβαλες. Υπάρχει επίσης το στοιχείο της αποκάλυψης και της έκπληξης!
Μιλήστε μου για την εμπειρία σας από την διδασκαλία χαρακτικής σε άτομα με αναπηρία.
Είναι ένα από τα πιο δυνατά μου βιώματα. Έγινε σε κέντρο δημιουργικής απασχόλησης στο Μεσολόγγι που φιλοξενούσε ενήλικες με αναπηρίες όχι μόνο σωματικές, αλλά και νοητικές, τη ΜΩΒ ΠΥΞΙΔΑ.
Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μεγάλη θέληση για ζωή. Δεν αντιλαμβάνονται την κατάστασή τους και ζουν με τον αυθορμητισμό μικρού παιδιού, απολαμβάνοντας στο έπακρο τη στιγμή. Έμαθα πάρα πολλά κοντά τους.
Ούτε για μία στιγμή δεν αισθάνθηκα λύπη ή οίκτο, μόνον απέραντο θαυμασμό, σεβασμό και αγάπη. Νιώθω τόσο περήφανος για αυτούς! Μου πρόσφεραν ένα σπουδαίο μάθημα: την απλότητα. Κι εγώ από την πλευρά μου τους πρόσφερα ένα μέσο να εκφραστούν.
Από αυτό το εργαστήριο προέκυψε μία πολύ αξιόλογη έκθεση χαρακτικής που μας οδήγησε στο επόμενο στάδιο, τη συμμετοχή μας στο 2ο πανελλήνιο φεστιβάλ συμπερίληψης του οργανισμού Nevronas.
Η συνεργασία μου συνεχίζεται και με χώρους που υποστηρίζουν ευπαθής ομάδες, όπως καρκινοπαθείς. Την προηγούμενη χρονιά σε συνεργασία με το Κέντρο Χαρακτικής Αθηνών PANDOLFINI & ΣΙΑΤΕΡΛΗ και με το Σύλλογο Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Κ.Ε.Φ.Ι. παρουσιάσαμε την ομαδική έκθεση Ιnter-traces | Χαρακτικές διαδρομές στο χώρο τέχνης ETCH INK.
Η έκθεση αποτέλεσε το επιστέγασμα του καλλιτεχνικού προγράμματος πολύμηνης διάρκειας για τη Χαρακτική και την Έντυπη Τέχνη που διοργανώθηκε από το ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, υπό την καθοδήγηση συντονιστών/στριών εικαστικών που συνεργάστηκαν στενά με την ομάδα συμμετεχόντων/ουσών. Και είχα τη χαρά να είμαι ένας από τους εκπαιδευτές.
Τι θα δούμε στην έκθεσή σας στο Art Park;
Έντεκα έργα τριών διαστάσεων, που είναι η δουλειά μου των τελευταίων τεσσάρων μηνών. Αποτελούν συνέχεια της τελευταίας ατομικής δουλειάς μου «Ασκήσεις Εμπιστοσύνης».
Μου αρέσει να πειραματίζομαι, να τολμώ διαφορετικά πράγματα.
Αυτή τη φορά εργάστηκα κυρίως με την γραμμή.
Μέσα από τη δημιουργική διαδικασία της χάραξης, του μελανώματος αλλά και της εκτύπωσης, τα σημεία και οι γραμμές αποκτούν ενέργεια, ζωντάνια και τονίζεται η κίνηση.
Δίνω έμφαση στην υφή και την πλαστικότητα του όγκου συνδυάζοντας μοτίβα και χρώματα.
Σαν αποτέλεσμα προσπαθώ να μεταδώσω όχι μόνο μία διάσταση οπτική, αλλά και ακουστική, ένα ηχόχρωμα που μπορεί ο κάθε θεατής να το αντιληφθεί με τον δικό του τρόπο.
Είμαι χαρούμενος. Για εμένα κάθε έκθεση είναι σαν μία γιορτή. Ελάτε λοιπόν με ανάλογη διάθεση στα εγκαίνια που θα γίνουν την Κυριακή 15 Ιουνίου από τις δώδεκα το μεσημέρι έως τις τέσσερις το απόγευμα.
Γεννιέται ή γίνεται ο καλλιτέχνης;
Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, θα έλεγα ότι ο καλλιτέχνης γεννιέται για να γίνει.
Τι προσόντα χρειάζεται ένας καλός χαράκτης;
Πρώτα από όλα πρέπει να είναι καλός ζωγράφος. Να γνωρίζει από σχέδιο, σκιά, δομή, σύνθεση, κλπ.
Να έχει βαθιά γνώση των υλικών που διαθέτει. Ακόμα και την επιφάνεια που θα χρησιμοποιήσει να ξέρει, ας μου επιτραπεί η έκφραση, πώς να την αγαπήσει, πώς να της συμπεριφερθεί, πώς να μην την πληγώσει.
Να τον χαρακτηρίζει ακρίβεια, συνέπεια και οργάνωση. Και φυσικά να έχει βιώματα, εμπειρίες ζωής.
Οι θετικές ή οι αρνητικές εμπειρίες είναι αυτές που παράγουν τέχνη;
Και οι δύο. Το συναίσθημα είναι η γενεσιουργός δύναμη. Ο Πικάσο είχε και την μπλε και την κόκκινη περίοδο και την κυβιστική και άλλες που όλες συνδέονταν με την διάθεσή του.
Ίσως λίγο περισσότερο οι αρνητικές. Επειδή μία αρνητική εμπειρία δημιουργεί οδυνηρά συναισθήματα που έχουμε την τάση να τα εσωτερικεύουμε και στη συνέχεια να τα εκφράζουμε δημιουργώντας μέσω της τέχνης.
Τι σημαίνει για εσάς η χαρακτική;
Είναι η ταυτότητά μου. Με προσδιορίζω μέσα από αυτήν. Ό,τι κι αν συμβεί στη ζωή μου ποτέ δεν θα αφήσω την χαρακτική.
Πώς είναι σήμερα στην Ελλάδα τα πράγματα για τους χαράκτες;
Βελτιώνονται σιγά σιγά. Άλλωστε στη χώρα μας έχουμε παράδοση στη χαρακτική με σπουδαίους χαράκτες. Το κυριότερο πρόβλημα για τον χαράκτη παραμένει η επιβίωση. Η διαμεσολάβηση και το εμπόριο στην τέχνη είναι ένα θέμα. Σήμερα οι περισσότερες δράσεις που παλαιότερα έκανε ο ίδιος ο καλλιτέχνης έχουν περάσει στα μουσεία.
Το αισιόδοξο είναι ότι τελευταία άρχισαν να δημιουργούνται κολλεκτίβες και κοινότητες, communities. Στην Αθήνα υπάρχουν εργαστήρια κεραμικής, μεταξοτυπίας. Αυτό είναι καλό και ελπιδοφόρο. Και μακάρι να οδηγήσει και σε εργαστήρια χαρακτικής.
Τι θέλετε να κάνετε με την τέχνη σας;
Να αποκτήσω αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ώστε να τολμώ όλο και περισσότερο. Να είμαι ειλικρινής, αφοσιωμένος στην τέχνη μου. Να σέβομαι τα υλικά μου. Κυρίως να είμαι συνεπής με ό,τι νιώθω μέσα μου, όχι τόσο ως προς το θέμα, όσο ως προς την διαδικασία.
Τέλος με ενδιαφέρει η χαρακτική όχι μόνο σαν ένα καταφύγιο για μένα αλλά και σαν ένας χώρος μοιράσματος με τους ανθρώπους, ένας κοινός τόπος, μέσα στον οποίο συνδιαλεγόμαστε, εκφραζόμαστε, υπάρχουμε. Ένας τόπος ελεύθερος, χωρίς επίκριση, με αποδοχή.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΝΟΣ ΠΡΙΣΤΟΥΡΗΣ
Ο Πάνος Πριστούρης σπούδασε Πληροφορική στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με μεταπτυχιακό τίτλο στις Τεχνολογίες/Εφαρμογές από το τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής. Επίσης, αποφοίτησε από το τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών, με κατεύθυνση Ζωγραφική.
Από την πρώτη στιγμή, η Χαρακτική κέντρισε το ενδιαφέρον του. Εκπόνησε την πρακτική του άσκηση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στο εργαστήριο εκτύπωσης και μεταξοτυπίας “Print Club Torino” στο Τορίνο.
Από το 2020 εργάζεται ως εικαστικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε ΔΙΕΚ καθώς παραδίδει workshop και εργαστήρια χαρακτικής σε όλες τις ηλικίες. Παράλληλα συμμετέχει σε εκπαιδευτικά προγράμματα ως εισηγητής και επιμορφωτής, προωθώντας την τέχνη της χαρακτικής τόσο στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και σε ενήλικες.
Τέλος, δραστηριοποιείται και στη συμμετοχή εκθέσεων, ατομικών και ομαδικών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό. Κύριος σταθμός στην εκθεσιακή του δραστηριότητα αφορά στην ατομική του έκθεση στο Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών τον Ιούνιο του 2022 και αποτέλεσε την πρώτη πλήρως προσβάσιμη έκθεση στην Ελλάδα.
Το 2023 επιμελήθηκε την έκθεση χαρακτικής μαθητών του, ατόμων με αναπηρία, από το ΚΔΑΠ ΜΕΑ Μωβ Πυξίδα. Η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε και στο 2ο Πανελλήνιο Φεστιβαλ Συμπερίληψης NEVRONAS, στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, ενώ το 2024 υπήρξε συντονιστής και φροντιστής εκθέσεων του 3ου NEVRONAS FESTival.
Η τελευταία του ατομική έκθεση με τίτλο «ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ» πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2023, στον χώρο τέχνης ΕΚΤόΣ της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών.
Τον Οκτώβριο του 2024, έργα του εκτέθηκαν στην Διεθνή Τριενάλε χαρακτικής της Κρακοβίας, ενώ είναι προσκεκλημένος στη Διεθνή Μπιενάλε χαρακτικής στο Γιερεβάν της Αρμενίας τον Σεπτέμβριο του 2025 με 2 έργα.
Τιμήθηκε με έπαινο από τον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσό για την συμμετοχή του στον Εικαστικό διαγωνισμό του 2024.
Είναι μέλος του εικαστικού επιμελητηρίου Ελλάδος καθώς και ενεργό μέλος του ΔΣ της ΕΕΧ.
Δουλειά του μπορείτε να βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο: www.panospristouris.com
About Author
