Ο Βαγγέλης Τότσης είναι καθηγητής του Μουσικού Σχολείου Ρόδου. Τον συναντήσαμε με την ευκαιρία της συναυλίας που το Μουσικό Σχολείο θα δώσει στις 24 Σεπτεμβρίου στην Παναγιά του Μπούργου συμμετέχοντας στο 9ο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων Δημιουργών.
Συνέντευξη στο Νίκο Κωνσταντινίδη
Κύριε Τότση, με την ευκαιρία συμμετοχής σας στο 9ο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων Δημιουργών, σας καλωσορίζουμε σε αυτή την συνέντευξη που σκοπό έχει να προβάλει το έργο σας, των μαθητών σας και την συναυλία που θα δώσετε στη Παλαιά Πόλη, στη Παναγιά του Μπούργου, στις 24 Σεπτεμβρίου 2025 (ώρα 8:30μ.μ.)
Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτή τη συναυλία;
Είναι χαρά όλων μας να συμμετέχουμε ως λαϊκό σύνολο του Μουσικού Σχολείου Ρόδου σε ένα σπουδαίο φεστιβάλ το οποίο κάθε χρονιά έχει δυναμικό παρών με καλλιτεχνικό επίπεδο και οργάνωση.
Είναι πολύ σημαντική για εμάς αυτή η πρόσκληση και η συμμετοχή μας τελικά σε ένα πολιτιστικό δρώμενο αφιερωμένο σε σπουδαίες προσωπικότητες που έχουν περάσει από τη Ρόδο και έχουν αφήσει πίσω τους υποδομές, προσωπική εργασία, πολιτισμική παρακαταθήκη.
Χαιρόμαστε που μετά από την ιδιαίτερα επιτυχημένη και ατμοσφαιρική συναυλία στα Καλαβάρδα (αφιερωμένη στον Μάνο Λοίζο) που συμμετείχαμε πριν 3 χρόνια, επανερχόμαστε και φέτος!
Ποιοι μαθητές σας θα λάβουν μέρος στο ρεσιτάλ κλασικής κιθάρας και τι έργα θα ερμηνεύσουν;
Επειδή φέτος τυγχάνει το φεστιβάλ να πραγματοποιείται την περίοδο που συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μ. Θεοδωράκη έχουμε ετοιμάσει ένα θεματικό αφιέρωμα, με 7 τραγούδια του συνθέτη στα οποία έχω επιμεληθεί την επιλογή, τη διδασκαλία στους μαθητές, την ενορχήστρωση κ.λ.π.
Το Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας σκοπό έχει να προβάλει το έργο των Δωδεκανησίων Ροδίων δημιουργών και ιδιαίτερα των νέων. Τι μπορούμε να προσδοκούμε από τους νέους μαθητές σας;
Επειδή συμμετείχα και παλιότερα ως μουσικός σε σχήμα που απέδωσε τραγούδια Ρόδιων συνθετών, πρέπει να υπογραμμίσω την σημασία που έχει η πρόθεση και η προσπάθειά σας μέσω του φεστιβάλ να παρουσιάζεται στη Ρόδο κάτι το οποίο ο κόσμος έχει συχνά ανάγκη αλλά ουσιαστικά μπορεί και να το αγνοεί. Για το κοινό λοιπόν είναι κάτι τόσο σημαντικό εφόσον δίνεται μέσω του φεστιβάλ ένα βήμα απαραίτητο για να παρουσιάσουν όσοι δημιουργούν, το έργο τους.
Αντίστοιχα, το φεστιβάλ με όλο του το επίπεδο, επιδρά θετικά και στους μαθητές διότι έτσι οι ίδιοι έχουν την ευκαιρία αρχικά να βγάλουν προς τα έξω την δική τους μουσική δουλειά σε ένα φεστιβάλ με σπουδαίο μουσικό υπόβαθρο, ενώ φυσικά οι ίδιοι σίγουρα θα νιώσουν και την σημασία να συμμετέχουν σε κάτι το οποίο προσπαθεί να προωθεί με πραγματικά αγνό τρόπο την σημασία της μουσικής δημιουργίας.
Η προσπάθεια να παρουσιάζεται η δουλειά συνθετών είναι κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ως σκοπός και στους μαθητές.
Εγώ παρ’ ότι δεν συνθέτω, επειδή στον βαθμό που μου αναλογεί αντιλαμβάνομαι ότι το να δημιουργείς τραγούδια είναι η “πρώτη πηγή”, ευελπιστώ και εύχομαι ολόψυχα το φεστιβάλ να δώσει μια ακόμη αφορμή σε όσους μαθητές/τριες ή και σε νέους ανθρώπους από το κοινό που πιθανώς πρόκειται να γράψουν μουσικές και γενικότερα να είναι δημιουργικοί.
Ως προς το ερμηνευτικό κομμάτι, ελπίζουμε με τα επιλεγόμενα τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη το επίπεδο των μαθητών στην εκδήλωση να προσφέρει ένα υψηλό μουσικό αποτέλεσμα στους ακροατές και να φύγουν όλοι γεμάτοι από ικανοποίηση.
Το μουσικό σχολείο σε όλη τη διάρκεια του έτους έχει συνεχόμενες εκδηλώσεις και πολλές καλλιτεχνικές δράσεις, οι οποίες απαιτούν πολύ χρόνο. Πιστεύετε ότι αυτή η ενασχόληση των παιδιών τους στερεί χρόνο από το διάβασμα; Είναι αυτό εμπόδιο στην προσπάθειά τους να πετύχουν τους άλλους στόχους τους και να σπουδάσουν;
Αυτό είναι ένα θέμα συζήτησης που απασχολεί φυσικά κυρίως τους μαθητές/τριες, τους γονείς και φυσικά εμάς, όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου μας και όσους επίσης είναι κοντά μας και συνδράμουν με τον τρόπο τους.
Υπάρχει φυσικά η σκέψη-άποψη πως η ύπαρξη της μουσικής γενικότερα και ειδικότερα στο εκπαιδευτικό επίπεδο προσθέτει βάρος, δυσκολίες στους μαθητές και στο επιβαρυμένο τους πρόγραμμα. Είναι σημαντικό όμως να ξεκαθαρίζουμε κάποια πράγματα και επειδή βρίσκομαι 15 περίπου χρόνια στο σχολείο θα υπογραμμίσω ότι αυτή η άποψη είναι απλά ένας ισχυρισμός χωρίς επιχειρήματα που δεν ευσταθεί.
Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι όσοι βρισκόμαστε στο σχολείο παρατηρούμε ότι η μουσική λειτουργεί με έναν μοναδικό τρόπο, καταπραϋντικό και δημιουργικό, αυτό το παρατηρούμε ξεκάθαρα στα μαθητικά αποτελέσματα, στο πώς προοδεύουν τα παιδιά, και φοιτώντας στο πρόγραμμα του σχολείου μας φτάνοντας στην Γ Λυκείου, καταφέρνουν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους έχοντας κάθε χρονιά υψηλά ποσοστά επιτυχίας μέσω των Πανελληνίων εξετάσεων.
Μάλιστα αυτά τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας, παρατηρούνται και στους μαθητές που εισάγονται σε μουσικές σχολές αλλά και σε όλες τις υπόλοιπες (Ιατρική, Νομική, Παιδαγωγικά κ.α.). Το σχολείο δεν βρίσκεται εδώ μόνο για να προσφέρει την μουσική σε όσους ενδιαφέρονται αποκλειστικά για αυτήν.
Προσφέρει ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών με πολύ υψηλές συνθήκες και καλλιεργεί την σύμπραξη, την κοινωνικοποίηση και ένα υπέροχο περιβάλλον (για παράδειγμα δεν έχουμε περιστατικά bullying) για τα παιδιά μαζί με την μουσική και όλη της τη σημασία.
Ως προς το επίπεδο των εκδηλώσεων, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως ξεκινώντας από την διεύθυνση του σχολείου μας έως και όλους τους καθηγητές, υπάρχει η πρόνοια μέσω της συνεννόησης, της κατανόησης όλων όσων εργάζονται και βρίσκονται μέσα μαζί και με τον επιμερισμό των καθηκόντων τους ώστε οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται να μην επιβαρύνουν το μαθητικό πρόγραμμα και σχεδιασμό.
Στο γνωστικό κομμάτι λοιπόν σε καμία περίπτωση οι μαθητές του σχολείου δεν υπολείπονται σε κάτι ενώ ταυτόχρονα με τα μαθήματα γενικής παιδείας, με μεθοδικό τρόπο τα παιδιά συμμετέχουν τελικά σε εκδηλώσεις που διοργανώνουμε οι ίδιοι, προσκλήσεις σε παραστάσεις κ.λ.π..
Το αποτέλεσμα φαίνεται στα ίδια τα παιδιά, αυτό είναι ό,τι πιο αδιαμφισβήτητο, δηλαδή τελικά τα παιδιά φτάνουν να έχουν εμπειρίες σε εκδηλώσεις με πραγματικά υψηλό επίπεδο από τις οποίες εκλαμβάνουν μοναδικά συναισθήματα χαράς, δημιουργίας, συμμετοχής και σύμπραξης ακόμη και με άλλα σχολεία, φορείς ή ορχήστρες.
Υπάρχει ένας ιδιαίτερος αλλά και πολύ συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας που επιτρέπει τα παραπάνω και είναι σωστό εάν κάποιος θέλει να δει την αντικειμενική εικόνα να ενημερωθεί όπως χρειάζεται. Το σχολείο είναι ανοιχτό σε αυτούς που θέλουν να ενημερωθούν διά ζώσης, ενώ πολύ εύκολα μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει όλες τις δραστηριότητες μέσω της ιστοσελίδας του σχολείου, του καναλιού στο Youtube.
Σχήματα του Μουσικού Σχολείου ή και ατομικά μαθητές-μουσικοί έχουν δώσει πολλές συναυλίες και έχουν συμμετάσχει σε πολλές καλλιτεχνικές δράσεις στη Ελλάδα και το εξωτερικό με πολλές διακρίσεις. Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στη δημιουργική πορεία του Σχολείου, ποια θεωρείτε ότι είναι η σημαντικότερη συμβολή του Σχολείου στα παιδιά, την κοινωνία και τον τόπο;
Υπάρχει πράγματι μια έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα γενικότερα και ειδικότερα και σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο φυσικά μαθητικών συνόλων. Είναι πάρα πολλές οι εκδηλώσεις και διαφορετικού χαρακτήρα όπου παιδιά διαπρέπουν και αφήνουν το δικό τους λιθάρι.
Είναι δύσκολο σε μια απάντηση να συμπεριλάβω ό,τι υπάρχει και ό,τι έχει γίνει και προκύπτει επίσης από την ποικιλία που προσφέρει η μουσική και απαντάται με ένα μελετημένο τρόπο και στο πρόγραμμα σπουδών του σχολείου.
Να το θέσουμε αρχικά από τα μουσικά όργανα και μαθήματα που υπάρχουν και διδάσκονται στο σχολείο αλλά θα σταθώ επίσης στην ιδιαιτερότητα των συνόλων και της αντίστοιχης ποικιλίας τους: Μουσικά σύνολα όπως Ευρωπαϊκή χορωδία, Βυζαντινή χορωδία, Ευρωπαϊκή ορχήστρα, Παραδοσιακή ορχήστρα, σύνολο κρουστών, τα τέσσερα χέρια στο πιάνο, το σύνολο λαϊκής μουσικής, σύνολα κιθάρας αλλά και ξεχωριστά πρότζεκτ που συνδυάζουν μουσική με λογοτεχνία, χορευτικές και θεατρικές ομάδες.
Τα παιδιά βιώνουν κάτι μοναδικό και πολυσύνθετο, μιλάμε πραγματικά για την συμμετοχή τους σε μουσικές, θεατρικές και μουσικοθεατρικές παραστάσεις στις οποίες υπάρχει επίπεδο και εμφανίζονται όλα τους τα ταλέντα και η δουλειά τους. Νομίζω ότι και μόνο από τα παραπάνω λοιπόν φαίνεται τι εισπράττουν τα παιδιά ως μαθητές και ως προσωπικότητες.
Είναι κάτι που προσθέτει έναν πολύ σημαντικό σκοπό σε έναν μαθητή/τρια να γνωρίζει ότι μπορεί να ταξιδέψει σε φεστιβάλ χορωδιών στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, στο Μέγαρο Μουσικής για μια παραγωγή, σε εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο Παλάτι του Μαγίστρου, στο Πανεπιστήμιο, στο Δημοτικό Θέατρο, στο δικό σας φεστιβάλ, σε εορταστικές εκδηλώσεις στην πόλη αλλά και σε μουσικές ομάδες που έχουν βρεθεί σε πιο μικρά μέρη με λίγο πληθυσμό προσφέροντας απλόχερα την έννοια και της διασκέδασης.
Όλα τα παραπάνω γίνονται εδώ και πολλά χρόνια με την προσπάθεια που καταθέτει λοιπόν το σχολείο μας. Με μεράκι, αγάπη για την μουσική μέσω της εκπαίδευσης και πιστεύω ότι από τους γονείς, τους φορείς που καλούν το Μουσικό Σχολείο και όλο το κοινό που παρακολουθεί, αυτό που προσφέρει το σχολείο είναι αφενός το αποτύπωμα συνολικά στους μαθητές αφετέρου στο τοπικό και κοινωνικό επίπεδο, λειτουργώντας και σαν ένας φορέας της τέχνης που προσφέρει πολιτισμικό έργο στην κοινωνία της Ρόδου και όχι μόνο.
Εδώ θα ήθελα να αναφέρω ξανά και την σημασία που έχουν εκδηλώσεις που διοργανώνει και το ίδιο το σχολείο, όπως το φεστιβάλ σύμπραξης μουσικών σχολείων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μια εκδήλωση που διαπρέπει και προσφέρει και στην κοινωνία την ευκαιρία να γνωρίσει πως ερμηνεύουν και συμπράττουν διάφορα μουσικά σχήματα και από άλλα σχολεία.
Πολλοί μαθητές του Μουσικού σχολείου πριν από μερικά χρόνια είχαν την πρώτη ευκαιρία να παρουσιάσουν την αποτέλεσμα της καλλιτεχνικής διδασκαλίας του Σχολείου στο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων. Σήμερα διαπρέπουν, στον τόπο τους και στο εξωτερικό. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;
Όπως προανέφερα, είναι πάρα πολύ σημαντικό το βήμα που προσφέρει το Φεστιβάλ σε όλους τους μουσικούς. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για παιδιά που αποκτούν παραστάσεις ενώ συμμετέχουν σε μια διοργάνωση με υψηλό αισθητικά επίπεδο, ένα Φεστιβάλ που τους περιμένει για να αποδώσουν όσα έχουν διδαχτεί και προετοιμάσει μουσικά στο σχολείο μέσα από θεματικές.
Να μην ξεχάσω όμως να τονίσω ότι είναι ζωτικό τα παιδιά να συμμετέχουν και σε ένα βήμα που προτρέπει όσους δημιουργούν να εμφανίσουν και την δική τους δουλειά, είναι σίγουρα αυτός ένας σκοπός που προσφέρει το Φεστιβάλ και έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για τα παιδιά, το να γνωρίζουν πως εάν κάτι δημιουργήσουν θα μπορούν και να το παρουσιάσουν.
Πάρα πολλά παιδιά που έχουν αποφοιτήσει από το σχολείο ή ακόμη φοιτούν έχουν παρουσιάσει δημιουργικό υλικό, από μουσικές συνθέσεις, θεατρικές παραστάσεις κ.α. είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Τα παραδείγματα είναι πραγματικά πολλά.
Το Μουσικό Σχολείο της Ρόδου απέδειξε ότι είναι ένας εκπαιδευτικός θεσμός με υψηλούς στόχους. Εκπαιδεύει, εμπνέει, απελευθερώνει τις δεξιότητες των παιδιών, κοινωνικοποιεί και αναπτύσσει πνευματικά τους μαθητές του. Πιστεύετε ότι έχει πετύχει τον σκοπό λειτουργίας του μέχρι σήμερα;
Από όπου και αν αρχίσουμε, δηλαδή από τις συνθήκες για τους μαθητές ώστε να συμπράξουν και να αναδείξουν τις δεξιότητες τους, έως και αυτό που εμφανίζεται τελικά στις εκδηλώσεις που παρακολουθεί όλος ο κόσμος, είναι αρκετά και με το παραπάνω.
Σκεπτόμενος αυτά που προανέφερα και ίσως κάποια που ξεχνάω -πιστέψτε με είναι τόσα και ποικίλα τα σύνολα, τα πρότζεκτ, οι ομάδες που δημιουργούνται- είναι αρκετά για να αποδείξουν την προσφορά του σκοπού λειτουργίας.
Θεωρείτε ότι έχει το Μουσικό Σχολείο μας την απαραίτητη στήριξη από το Κράτος;
Θεωρώ ότι είναι ένα ευαίσθητο θέμα που ο καθένας μπορεί να βρει πολλές προεκτάσεις και να έχει την δική του γνώμη.
Σύμφωνα με αυτά που βλέπω υπάρχει μια περίοδος αρκετών χρόνων μάλιστα, στην οποία το σχολείο έχει αναβαθμιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Σε θέματα υλικοτεχνικών υποδομών είχαμε την κτιριακή (σε κάθε επίπεδο) συντήρηση και κατασκευή νέων αιθουσών, βιβλιοθήκης κ.λ.π. όπως και την άφιξη τεχνολογικού εξοπλισμού που επιτρέπει την διεξαγωγή των μαθημάτων με σύγχρονες μεθόδους εκπαίδευσης όπως και επίσης και μουσικοτεχνολογικού εξοπλισμού που μας επιτρέπει να πραγματοποιούμε με πολύ καλές συνθήκες παραστάσεις ή ποιοτικές ηχογραφήσεις συνόλων που θα μείνουν και στο αρχείο του σχολείου.
Θα ήθελα φυσικά να αναφέρω εδώ ότι εκτός του προσωπικού του σχολείο, δεν θα ήταν τίποτα από αυτά εφικτό χωρίς τη στήριξη της κοινωνίας της Ρόδου και της στήριξης των τοπικών φορέων, ιδιαίτερα όπως ο Δήμος, άλλοι φορείς που προσφέρουν βοήθεια στο σχολείο και φυσικά του πάντα ενεργού συλλόγου γονέων και κηδεμόνων.
Χάρη στην κοινή προσπάθεια έχουμε πάρα πολλές υλικοτεχνικές δυνατότητες αλλά ας μην ξεχνάμε και το μεσημεριανό φαγητό που υπάρχει όλο το χρόνο για τους μαθητές όπως και τα λεωφορεία του ΡΟΔΑ και του ΚΤΕΛ που πάντα είναι δίπλα μας.
Τι πιστεύετε ότι λείπει από το Μουσικό Σχολείο της Ρόδου;
Χωρίς να θέλω να φανώ υποκειμενικός στις απόψεις μου, θα απαντήσω σχετικά αντίθετα και θα παραπέμψω στις παραπάνω απαντήσεις μου για την ποικιλία που υπάρχει και για τον μοναδικό τρόπο να συνδυάζουμε όλη την μουσική καλλιέργεια μέσα σε ένα πρόγραμμα σπουδών.
Αυτό που προσωπικά θα επιθυμούσα είναι να υπάρχει σωστή πληροφόρηση και ενημέρωση και αντίστοιχη διακίνηση των πληροφοριών για το πώς ακριβώς λειτουργεί το σχολείο σε κάθε επίπεδο και το πώς φοιτούν με λεπτομέρειες τα παιδιά από την Α’ Γυμνασίου που εισάγονται έως και την Γ’ Λυκείου.
Είναι ένα πολύ ευαίσθητο και σημαντικό θέμα που επηρεάζει την κρίση μαθητών και γονιών. Για το σχολείο όπως προείπα, μπορεί κάποιος που ενδιαφέρεται πραγματικά, να ενημερωθεί σε ένα μεγάλο βαθμό από τις αντίστοιχες ιστοσελίδες και να πάρει μια εικόνα ως προς το τι προσφέρει ή φυσικά να το επισκεφτεί.
Τον Απρίλη που μας πέρασε μας επισκέφτηκαν αρκετά Δημοτικά σχολεία για παράδειγμα προκειμένου να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα.
Ποια είναι τα σχέδια του Μουσικού Σχολείου γι’ αυτή τη νέα χρονιά;
Καλά να είμαστε, μαθητές/τριες, εκπαιδευτικοί, γονείς και όσοι άλλοι προσπαθούμε παρέα για το καλύτερο και σίγουρα έχουμε και την φετινή χρονιά όρεξη και μεράκι για να παρουσιάσουμε ό,τι μπορούμε, με όλη την ποικιλία που μας διακρίνει!
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΟΤΣΗΣ
Ο Βαγγέλης Τότσης γεννήθηκε το 1984 στην Αθήνα. Αποφοίτησε από όλες τις σχολικές βαθμίδες σε σχολεία του Μοσχάτου. Το 1998 παρακολούθησε για ένα χρόνο μαθήματα μπουζουκιού με τον Παναγιώτη Μανωλάκο. Το 2001 εισήχθη μέσω των πανελληνίων εξετάσεων στο Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, στο τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής (Άρτα). Παρακολούθησε το πρόγραμμα μαθημάτων και αποφοίτησε πραγματοποιώντας πτυχιακή εργασία για τον μουσικό συνθέτη του ρεμπέτικου Γιάννη Παπαϊωάννου.
Από το 2010 ζει μόνιμα στη Ρόδο και διδάσκει έως και σήμερα στο Μουσικό Σχολείο Ρόδου ως εκπαιδευτικός – υπεύθυνος καθηγητής ( Π.Ε. 79.01) για το όργανο “μπουζούκι” και ως ενορχηστρωτής για μουσικά σύνολα σχετικά με λαϊκές μουσικές δημιουργίες με έμφαση σε ρεπερτόριο που παρατηρείται από το 1960 έως και τις ημέρες μας.
Πολύ συχνά μάλιστα τα μουσικά σύνολα “λαϊκής” μουσικής του σχολείου συνεργάζονται σε βάθος χρόνων και με άλλα σύνολα ή ομάδες οργάνων που απαντώνται συχνότερα σε δυτικού ύφους μελωδίες δημιουργώντας έτσι μια ιδιαίτερη συνεργασία.
Ο Βαγγέλης Τότσης συμμετείχε σε παλιότερα Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας στη Ρόδο, τόσο ως συμμετέχων μουσικός σε σχήμα Ρόδιων συνθετών, όσο και ως υπεύθυνος καθηγητής συνόλου και πάλι στο φεστιβάλ το 2022 με αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζo στα Καλαβάρδα (6ο Φεστιβάλ Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Ροδίων: Παρασκευή 26/8/2022: Συναυλία- Αφιέρωμα «40 χρόνια χωρίς τον Μάνο Λοΐζο»).
About Author
