Ο Νίκος Χαρόπουλος είναι Επικοινωνιολόγος, Coach, Trainer, Mentor. Είναι επίσης ο συγγραφέας του πρώτου "think book" στην Ελλάδα με τίτλο «Με την πρώτη» (των εκδόσεων The law of success publishing).
Η παρουσίαση του βιβλίου του έγινε με μεγάλη επιτυχία την Παρασκευή 17 Μαρτίου στον Ιανό, όπου μίλησαν για το βιβλίο ο εκδότης Δημήτρης Μητσόπουλος και ο Δρ. Διονύσιος Σουρέλης (ψυχολόγος και υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής), ενώ τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Δήμου.
Όπως λέει ο συγγραφέας, το «Με την πρώτη» είναι ένα βιβλίο σκέψης που ανοίγει δρόμους, αμφισβητεί την ελαφρότητα του συρμού και απαντά σε αληθινές καθημερινές καταστάσεις του ελλιπούς εαυτού μας.
Μας δόθηκε έτσι η ευκαιρία να τον γνωρίσουμε καλύτερα και να έχουμε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πώς αποφασίσατε να δώσετε στο βιβλίο σας τον τίτλο «Με την Πρώτη»;
Σχεδόν με την πρώτη! Ήθελα έναν τίτλο ομπρέλα που θα αγκαλιάζει τα κείμενά μου, με μια αρχιτεκτονική, περιγραφική αλλά και αναστοχαστική. Αυτός ο τίτλος μου έδωσε τα πλεονεκτήματα της συγκολλητικής ουσίας που διεισδύει σε όλα τα κεφάλαια που αναπτύσσω προσφέροντας το συγκριτικό πλεονέκτημα της εξέλιξης...
Το «Με την πρώτη» ήθελα να ξεχωρίζει για τη σημειολογία των θεμάτων και τα συμπυκνωμένα μηνύματά του. Η αρχιτεκτονική του βασίζεται σε μια ιδέα που θέλει 19 διαφορετικά κεφάλαια κάτω από την ίδια, κοινή λογική, της έκπληξης, του ενθουσιασμού, της ενδοσκόπησης.
Κάθε ένα κεφάλαιο λειτουργεί ανεξάρτητα, αλλά στο τέλος όλα μαζί συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο έργο, με θέματα που γνωρίζουμε αλλά δύσκολα αναλύουμε σε βάθος.
Για παράδειγμα, στο «Με την πρώτη να πεις ναι!», δεν μένουμε στην αρχική και για πολλούς γνώριμη συνήθεια, αλλά προχωράμε πιο βαθιά, σκεφτόμαστε, εντοπίζουμε και εξετάζουμε ορισμένους λόγους για τους οποίους λέμε με την πρώτη ναι...
Δεν θα μάθω αν τελικά το πέτυχα και μέχρι ποίου σημείου, εκτός και αν κάποια στιγμή εισπράξω την πολύτιμη ανατροφοδότηση με τις εντυπώσεις, τις ενστάσεις, τις απόψεις του αναγνώστη μου.
Πώς και πότε σάς γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτό το βιβλίο;
Ήταν εκείνη η στιγμή που αποφάσισα να δημιουργήσω ένα δικό μου έργο που θα απελευθέρωνε τη δημιουργικότητά μου σε όλα τα επίπεδα.
Η πρώτη φορά που μοιράστηκα το «πώς και γιατί τώρα;» ήταν στην παρουσίαση του βιβλίου μας στο ΙΑΝΟ. Και θα απαντήσω κι εδώ στο ερώτημά σας με ειλικρίνεια και μια αίσθηση αυτοκριτικής λέγοντας πως τώρα αισθάνθηκα την ανάγκη της απελευθέρωσης.
Τι εννοώ; Μια ζωή, ως επαγγελματίας, γράφω. Γράφω κείμενα, τίτλους, κείμενα που υποστηρίζουν τους τίτλους, καμπάνιες, στρατηγικές, προτάσεις, άρθρα, συνεντεύξεις, προβλέψεις, απολογιστικές αναφορές, ενημερώσεις, περιλήψεις... ε, λοιπόν κάπου αισθάνθηκα την ανάγκη να πω «φτου ξελευτερία» και να γράψω χωρίς καμία στρατηγική, ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς.
Όλοι γνωρίζουν πως η διαφήμιση χαρακτηρίζεται από τη δημιουργικότητά της, λίγοι όμως ξέρουν πως η δημιουργικότητα αυτή είναι στρατευμένη σε στόχους. Στόχους εμπορικούς, marketing, πωλήσεων, εταιρικής εικόνας κοκ. Αυτή η στρατευμένη δημιουργικότητα στερεί την απόλυτη ελευθερία, κάτι που σου προσφέρει απλόχερα η συγγραφή ενός βιβλίου.
Μέσα από λέξεις, περιγραφές, αφηγήσεις, ερωτήματα, συναισθήματα και εικόνες ταξιδεύεις μαζί με τον αναγνώστη στην ελευθερία της σκέψης! Αυτή την ανάγκη μου ήθελα να καλύψω και έγινε τη στιγμή της συνειδητοποίησής της.
Τι σημαίνει «βιβλίο σκέψης» (think book), όπως το χαρακτηρίζετε;
Το «Με την πρώτη» βασίζεται σε μια ιδέα που θέλει τον αναγνώστη πρωταγωνιστή μέσα σε ένα ταξίδι σκέψεων, προβληματισμών, έκφρασης συναισθημάτων και ενδοσκόπησης.
Αν ήθελα να περιγράψω σε εικόνα το βιβλίο θα έλεγα πως είναι ένα παζλ με είκοσι μεγάλα κομμάτια. Είκοσι κομμάτια με διαφορετικές καμπύλες, μερικά με άκρες και κάποια (τέσσερα) με ορθές γωνίες.
Κάθε κομμάτι και ένα κεφάλαιο, κάθε κεφάλαιο και μια ιστορία, ένας διάλογος με τον ακατέργαστο εαυτό μας που συγκρούεται με τα λάθη, τις παραλείψεις, τις εναλλακτικές, τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες μας.
Στην αρχή κάθε κεφαλαίου ο αναγνώστης θα έρθει «αντιμέτωπος» με ένα tailor made ποίημα. Ένα ποίημα ειδικά γραμμένο από την Μαρία Κάλφα (ιατρό και συστημική ψυχοθεραπεύτρια) για το κείμενο που ακολουθεί.
Η σκέψη αρχίζει από την πρώτη λέξη του ποιήματος που σε προετοιμάζει, σε συνοδεύει, σου κλείνει το μάτι θα έλεγα, μέχρι την επόμενη φορά που θα το ξαναδιαβάσεις, γιατί το πιθανότερο είναι να σου βγάζει κάθε φορά και ένα διαφορετικό συναίσθημα.
Για πολλούς το "Με την πρώτη" είναι ένα βιβλίο προσωπικής ανάπτυξης, για μένα είναι ένα ταπεινό βιβλίο σκέψης! Ζητούμενο είναι να κάνω τον αναγνώστη να βρει εκει μέσα τον εαυτό του, να εντοπίσει λάθη, καλές πρακτικές, αδυναμίες, δυνατά στοιχεία του, ευκαιρίες και απειλές που τον δυσκολεύουν.
Πώς το πετυχαίνει όλο αυτό; Μα με το να τον κάνει να σκεφτεί! Πώς γινεται αυτό; Εύκολα, αυτόματα, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, αυτό το ταξίδι της σκέψης και ο υπέροχος κύκλος με τα συναισθήματα και τις δράσεις κρατάνε αμείωτο το ενδιαφέρον, από την αρχή μέχρι την τελευταία του λέξη.
Να μοιραστώ και κάτι ακόμα; Προσωπικά μόλις το ολοκλήρωσα και το πήρα τυπωμένο στα χέρια μου, το διάβασα σαν αναγνώστης του. Ε, λοιπόν απο αυτή τη θέση κι εγώ ο ίδιος, κάθε φορά που το διαβάζω, εντόπιζω διαφορετικά πράγματα μονολογώντας «ωχ ρε συ, τι λέει αυτός εδώ!» και καθε φορά που χάνομαι στις σελίδες του, δίνω ιδιαίτερη σημασία σε κάτι καινούργιο, φωτίζω κι άλλα σκοτεινά σημεία μου...
Εντάξει ίσως σε ιντριγκάρω με αυτό που λέω μα αυτή ειναι η αλήθεια μου και αυτό επιδιώκω ως συγγραφέας. Να δημιουργώ σκέψεις, να προκαλώ, να σου κλείνω το μάτι...
Όλο αυτό σημαίνει για εμένα βιβλίο σκέψης και από την αρχή της κυκλοφορίας του, ταξιδεύει με δυνατότερο στοιχείο την επιδραστικότητα με τους αναγνώστες μου. Μια επιδραστικότητα που κολακεύει όχι τον συγγραφέα αλλά ολόκληρη τη διαδικασία απ την αρχική σύλληψη ως την ανάγνωσή του από καθένα αναγνώστη και καθεμία αναγνώστρια.
Με τι ασχολείται;
Με τις απεριόριστες «πρώτες» σημαντικές στιγμές που γεμίζουμε τη ζωή μας. Δες μερικές και πες μου αλήθεια υπάρχει τέλος;
«Με την πρώτη λοιπόν φίλε μου, με την πρώτη κολύμπησες στα βαθιά και τα κατάφερες, με την πρώτη έδωσες εξετάσεις και πέτυχες, με την πρώτη κέρδισες την εύνοια της πιο δύσκολης συνεργάτιδας.
Με την πρώτη έλαβες μέρος στο φεστιβάλ διαφήμισης και πήρες το 1ο βραβειο, σήκωσες το μετάλλιο στο πανευρωπαϊκό, κέρδισες το λαχείο, διακρίθηκες στον διαγωνισμό ταλέντων, έπεσες στην παγίδα που σου έσκαψαν, κρύφτηκες, έσκυψες το κεφάλι, χώρισες τον έρωτα της ζωής σου, τα παράτησες, έκλαψες με αναφιλητά για την κριτική που σου έκαναν.
Με την πρώτη δέχτηκες την πρόταση χωρίς καν να το σκεφτείς, αποφάσισες να γυρίσεις πίσω, κέρδισες τις εντυπώσεις στον σύλλογο, αγόρασες αυτό που σου πούλησαν και ας μην σου άρεσε, πέτυχες στον στόχο σου, πέρασες στο πανεπιστήμιο στη σχολή που ήθελες.
Με την πρώτη ερωτεύτηκες, φοβήθηκες και έκανες δυο βήματα πίσω, είπες ψέματα και ας ήξερες πως θα σε καταλάβουν, παρεξήγησες την κουβέντα του συναδέλφου, πήρες το δίπλωμα οδήγησης, αποφάσισες να αλλάξεις πόλη για τη διαμονή σου.
Με την πρώτη αναποδιά εγκλωβίστηκες στις αρνητικές σκέψεις σου, το έβαλες στα πόδια, φοβήθηκες, πόνεσες, χάρηκες, λυπήθηκες, νοστάλγησες, απογοητεύτηκες, έκλεισες τη συμφωνία, ξεκίνησες τη νέα επιχείρηση, ένιωσες τύψεις και ενοχές, με καταδίκασες χωρίς να με ακούσεις, με πρόσβαλες, θυσίασες τη φιλία μας».
Μα, είναι τόσες πολλές αυτές οι «πρώτες φορές!». Σίγουρα θα υπάρχει και μια ακόμα, η δικιά σου!
Γράφοντας έχετε στη σκέψη σας τον ιδανικό αναγνώστη; Αν ναι, ποιος είναι αυτός;
Την περιπέτεια του μυαλού που μερικές στιγμές θα σταματά και άλλες θα καλπάζει σε νέες περιοχές αναζήτησης, αυτό έχω στη σκέψη μου κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο.
Αυτές οι υπέροχες περιπέτειες που δίνουν αξία και νόημα, φωλιάζουν πρωτίστως στον εαυτό μου και επεκτείνονται στον αναγνώστη που δε φοβάται, με την πρώτη να μπει στο ρόλο, να δει πίσω από τις λέξεις, να ακούσει τα νοήματα, να αναποδογυρίσει όσα «πιστεύω» του τον καταπιέζουν.
Σε αυτόν τον αναγνώστη απευθύνομαι, αυτός είναι ο ιδανικός αναγνώστης μου και του ζητώ να δοκιμάσει για μια στιγμή να κλείσει τα μάτια του, να κάνει μια στάση -μια μικρή στάση- να σκεφτεί δυνατά και να δεχτεί την πρό(σ)κλησή μου:
«Άλλαξέ το, κάν΄το ό,τι θες, είναι δικό σου, φέρ’το στα μέτρα σου. Γι’ αυτό γεννήθηκε το «Με την πρώτη!», για να δώσει χώρο στη γιορτή... “Σκίσε” τις σελίδες του, από τα κομμάτια του χτίσε το δικό σου στήριγμα σκέψης, ανακάτεψε τις λέξεις, ανασύνθεσε τις έννοιες και ό,τι περισσέψει φέρ’το πίσω στον εαυτό σου, σίγουρα αξίζει να δεις και εσύ την αλλαγή σου.
Να, εδώ είναι η ευκαιρία σου, μόνο αν είναι να το κάνεις, κάν’το με την πρώτη! Με την πρώτη σκέψη που θα σε ταρακουνήσει γύρνα στον εαυτό σου, δυνατότερος, σοφότερος, όπως τότε που σου κόπηκε η ανάσα από ευτυχία.
Σκοπός μου δεν είναι να περιγράψω με λόγια έννοιες και καταστάσεις, αλλά να σε ιντριγκάρω. Να φανταστείς, να χωθείς μέσα στα κείμενα και να βιώσεις συναισθήματα. Αδημονώ να εισπράξεις την αντίδρασή σου. Το ταξίδι σκέψης τώρα αρχίζει...»
Ο παρορμητισμός και η τάση να λειτουργούμε «Με την πρώτη» είναι χαρακτηριστικό του Έλληνα και της κουλτούρας μας, ή είναι περισσότερο θέμα προσωπικότητας και χαρακτήρα;
Εξαρτάται από το προσδοκόμενο αποτέλεσμα σε συνάρτηση με τον βαθμό δυσκολίας που απαιτεί η δράση. Αυτή η τοποθέτηση έχει να κάνει και με τα σκοτεινά σημεία του εαυτού μας που μας προσφέρουν πάντα ένα δωρεάν εισιτήριο στο τρενάκι της αγωνίας, της χαράς αλλά και του τρόμου.
Ο παρορμητισμός που ξεφεύγει από τα όρια τους υγιούς αυθορμητισμού συνήθως προσφέρει μια στιγμιαία ανακούφιση που όμως εύκολα μπορεί να μας οδηγήσει σε παγίδες. Παγίδες γεμάτες αμφιβολίες και ενοχές.
Δεν θεωρώ πως ντε και καλά πρέπει όλα να γίνονται με την πρώτη. Υπάρχει και η δεύτερη και η τρίτη και η τέταρτη φορά που μπορεί να μας δώσει τη χαρά κι ας είναι διαφορετική στα μάτια και τα μυαλά των φίλων, των συγγενών, των δικών μας ασήμαντων και σημαντικών άλλων...
Τώρα όσον αφορά στο ερώτημα αν ο παρορμητισμός είναι ίδιον του Ελληνα, ίσως ένας ειδικός περί της κοινωνικής ανθρωπολογίας μπορούσε να μας πει περισσότερα.
Προσωπικά συνδέω τις παρορμητικές συμπεριφορές με τη διαδικασία οριοθέτησης που στις μέρες μας συζητιέται, αναλύεται, υπέρ αναλύεται αλλά που στην πράξη οι αναστολές και οι εσωτερικές αντιστάσεις μπορούν άνετα να εξουδετερώσουν κάθε όριο, κάθε στρατηγική, κάθε δεξιότητα.
Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο ανάμεσα στον άνθρωπο και στην ευτυχία του;
Σίγουρα όχι η απλή θέληση. Είμαι υπέρμαχος της δράσης και δεν συμμερίζομαι την άποψη που μειώνει τις αποστάσεις, εκμηδενίζει τον χρόνο, δημιουργεί μια υπέρμετρη αναζήτηση της θετικής στάσης απέναντι σε κάθε τι.
Δεν μπορώ να δεχτώ την πεποίθηση που στιγματίζει την αρνητική σκέψη, θεωρεί αρρώστια την απογοήτευση και χρωματίζει τον κόσμο μας με υπέροχα μηνυματάκια και χαριτωμένες ατάκες. Είναι αυτή η φωτεινή πλευρά της ροζ καθημερινότητας που δεν δέχεται τίποτα αληθινό, απεχθάνεται κάθε τι μη θετικό!
Είναι η υπέροχη, αδιόρατη τοξική θετικότητα που δημιουργεί ευτυχισμένους inspirational cool ανθρώπους που κρύβονται από κάθε δύσκολο συναίσθημα, ανακουφίζονται από ένα like και πολλαπλασιάζουν τη θετική πλευρά της ζωής τους.
Τα «μείνε απλά θετικός», «μόνο θετική ενέργεια» μέχρι και το «όλα για κάποιο λόγο συμβαίνουν» ενίοτε βλάπτουν σοβαρά την υγεία, όλοι το ξέρουν, λίγοι το παραδέχονται, κανείς δεν τολμά να τα αποδομήσει.
Ιδιαίτερα σε περιόδους πανδημίας, οικονομικών κρίσεων και ευρύτερων κοινωνικών και γεωπολιτικών ανακατατάξεων η υπέρμετρη θετικότητα με την ενοχοποίηση κάθε αρνητικού συναισθήματος γίνεται τοξική.
Ίσως από τα χειρότερα που μπορεί να ακούσει κάποιος που αισθάνεται άσχημα είναι «έλα, χαμογέλα λίγο». Εντάξει να δεχτώ την καλή πρόθεση, όσων έχουν συνηθίσει να κάνουν τέτοιες δηλώσεις, πιστεύοντας ότι είναι ενθαρρυντικές, αλλά σκέφτομαι και το άλλο, μήπως είναι επίσης ένας έμμεσος τρόπος να αποφεύγουν τον πόνο του άλλου; Αν η ευτυχία ήταν επιλογή...
Πώς θα μπορούσαμε να το ξεπεράσουμε;
Με την βαθιά νοηματοδότηση, την ενσυνειδητότητα, την παρατήρηση και την αυτοπαρατήρηση. Έννοιες που αδυνατώ να αναπτύξω λόγω θεωρητικής και περισσότερο επιστημονικής ανεπάρκειας. Tις αναφέρω όμως καθώς ο ψυχοθεραπευτής μου, κάτι μου είχε πει και σίγουρα θα μπορούσε να κάνει μια υπέροχη διάλεξη και να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα - ζητούμενο από καθένα μας...
Αυτογνωσία και αυτοβελτίωση είναι ταυτόσημες έννοιες; Γιατί συμβαίνει συχνά, ενώ θεωρητικά ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε, να δυσκολευόμαστε στην πράξη – ακόμα και για απλά, καθημερινά πράγματα;
Γιατί προφανώς υπολειτουργεί η αυτοκριτική και το «εγώ» κυριαρχεί σε ακατέργαστες στάσεις και συμπεριφορές. Η αυτογνωσία είναι η αρχή της αυτοβελτίωσης και το απαραίτητο στάδιο για τη βελτίωση του τρόπου συσχέτισης, της επικοινωνίας και της σύνδεσης σε συλλογικό επίπεδο.
Συνήθως συγχέουμε την πρόσληψη των πληροφοριών με την αξία της βαθιάς γνώσης. Aυτό έχει ως αποτέλεσμα να υιοθετούμε τεχνικές και πρακτικές που δυσκολεύουν ακόμα και στα απλά και καθημερινά.
Δεν είναι εφικτό να είμαστε όλοι επιτυχημένοι σε όλους τους τομείς. Aς δούμε τα λάθη μας, ας μάθουμε αν μπορούμε από αυτά, αλλά να έχουμε και στο μυαλό μας πως με την ίδια στρατηγική, τον ίδιο τρόπο δράσης δύσκολα θα καταφέρουμε να πετύχουμε και το πιο απλό!
Αλλά είναι και το άλλο που θα ήθελα να μοιραστώ, τα πράγματα συνήθως είναι απλά και εκείνο που ίσως πρέπει να δουλέψουμε είναι να βρούμε τον τρόπο εμείς ως οντότητες να προσαρμοστούμε σε αυτά, εμείς να χωρέσουμε σε αυτά τα καθημερινά απλά πράγματα.
Δεν με ενοχλούν οι ήττες, ούτε ο χαμένος χρόνος και πολύ περισσότερο δεν με ενοχλεί ο χαμένος κόπος, αλλά με φοβίζουν το «λίγο ακόμη» όταν βιώνω ένα καλό αποτέλεσμα και το «εγώ ξέρω».
Είμαι υπέρμαχος του «ένα ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα» όχι γιατί το είπε ο φιλόσοφος Σωκράτης αλλά γιατί εμπειρικά μπορώ με βεβαιότητα να πω πως με εξυπηρετεί!
Σκέψεις, λόγια, πράξεις. Και τα τρία διαμορφώνουν τη ζωή μας, αλλά ποιο νομίζετε ότι είναι πιο καθοριστικό;
Πάντα μου άρεσε να αναλύω το «από λόγια χορτάσαμε», μια δυνατή φράση που μαρτυρά πως οι πράξεις υπολείπονται αν δεν απουσιάζουν εντελώς. Μια θέση που αν την δεις επιφανειακά θα αδικήσεις την αξία και των δυο, αφού μπορούμε να εκφράζουμε την αλήθεια μας με πράξεις αλλά και με λόγια. Μια σύνθετη διαδικασία που ζεσταίνει τις σχέσεις, μαλακώνει τις αντιθέσεις, δίνει χώρο στην αυθεντική πρόθεση που επουλώνει τη ρωγμή και δίνει χώρο στη γιορτή.
Αν τώρα θέλεις να το πάω ένα βήμα παρακάτω θα σου έλεγα πως δίπλα σε αυτό το δίπολο του «αυτό θα ήθελα» αλλά τελικά «αυτό μπορώ» έρχονται να κουρνιάξουν οι σκέψεις αλλά και τα συναισθήματα.
Μια σύνδεση που οδηγεί στις συμπεριφορές και που ως ένας υπέροχος κύκλος ανατροφοδότησης, σαν σπείρα γυρίζει αέναα ξανά απ την αρχή με τον ίδιο πάντα τρόπο. Οι σκέψεις δημιουργούν τα συναισθήματα και τα συναισθήματα οδηγούν σε πράξεις (συμπεριφορές).
Δεδομένου ότι τα συναισθήματα δεν επικοινωνούνται μόνο με πράξεις μα και με λόγια θα έλεγα πως όλα έχουν την αξία που τους δίνουμε, αρκεί πάντα να έχουμε επίγνωση της κατάστασης που βιώνουμε.
Ποιος είναι ο Νίκος Χαρόπουλος
"Η Προσωπική Διαδρομή μου.
