Συνομιλούμε με την Φένια Τσανάκα, συγγραφέα του βιβλίου «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη» (εκδόσεις Αρμός).
Η συνάντησή μας έγινε με την ευκαιρία της υβριδικής εκδήλωσης «Συνθέτω τη ζωή μου με Πρακτική Σοφία: τα 5 χαρακτηριστικά της με τον Αριστοτέλη» που διοργανώνει ο όμιλος Κουλλιάς στο ξενοδοχείο Kosta Palace στην Κω στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Κυρία Τσανάκα τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη, ώστε να αποφασίσετε να εντρυφήσετε σ’ αυτήν;
O προβληματισμός για να απαντήσω στο βασικό ερώτημα «Ποιος είναι ο προτιμότερος τρόπος ζωής» με έκανε να συναντηθώ με τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.
Πολλοί φιλόσοφοι και ψυχολόγοι, εδώ και αιώνες, έχουν προσπαθήσει να αναλύσουν τον άνθρωπο. Οι περισσότερες θεωρίες δεν µπόρεσαν να επιζήσουν µέσα στο χρόνο, γιατί δεν κατάφεραν να περιγράψουν στην ολότητά της την ανθρώπινη ύπαρξη.
Ο Αριστοτέλης φαίνεται ότι µπόρεσε να περιγράψει τα πιο σηµαντικά τµήµατα του ανθρώπου, να τους δώσει τη σωστή διάσταση σε σχέση µε το όλον που είναι η ζωή µας. Γι’ αυτό είναι αξεπέραστος τόσους αιώνες.
Η αριστοτελική θεωρία παραμένει ζωντανή, γιατί καθρεφτίζει µε µεγάλη ακρίβεια αυτό που η ίδια η φύση έχει φτιάξει.
Αυτό νομίζω ότι είναι το πιο γοητευτικό στοιχείο, ότι η θεωρία του βασίζεται στην πραγματική ζωή όπως είναι των περισσοτέρων ανθρώπων.
Από πού και πώς πρέπει να ξεκινάει μία ανακαίνιση – στον χώρο μας και στη ζωή μας;
Το να θέλουμε να βελτιώνουμε συνεχώς τη ζωή μας είναι ένα συνεχές ζητούμενο. Πάντα θέλουμε να εξαλείψουμε μία δυσαρέσκεια (π.χ. σε μια σχέση, στην εργασία μας κ.λπ.) ή θέλουμε «το καλό να το κάνουμε καλύτερο».
Η ανακαίνιση της ζωή μας ξεκινάει με το να βελτιώσουμε το πώς νιώθουμε, το πώς σκεφτόμαστε και εν τέλει το πώς πράττουμε. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ανθρώπινες σχέσεις με τέτοια ποιοτικά χαρακτηριστικά, ώστε να παίρνουμε χαρά από την συνύπαρξη και την συντροφικότητα σ’ όλους τους τομείς.
Οι καλές ανθρώπινες σχέσεις είναι η βάση μιας καλής ζωής, ώστε να συνεργαζόμαστε για να πραγματοποιήσουμε πιο μακρινά όνειρα, ό,τι επιλέξει ο καθένας για όνειρα.
Το «να ζούμε καλά» και το «να ζούμε στο ύψος των αληθινών δυνατοτήτων μας» είναι ταυτόσημα κατά τη γνώμη σας;
Όσον αφορά τα υλικά αγαθά είναι ταυτόσημα. Όσον αφορά τις γνώσεις, τα επιτεύγματα που μπορούμε να κατορθώσουμε δεν υπάρχει όριο και περιορισμός.
Σ’ αυτούς τους τομείς, ο Αριστοτέλης μας παροτρύνει να έχουμε όσο το δυνατόν πιο ψηλούς στόχους, μεγάλα όνειρα και να αγωνιζόμαστε γι’ αυτά. Η γνώση άλλωστε είναι από τις μεγαλύτερες χαρές και είναι ατελείωτη, ευτυχώς.
Η ζωή είναι ένα ταξίδι. Για να είναι ωραίο το ταξίδι αυτό χρειάζεται μακρινούς προορισμούς και ενδιάμεσες ενδιαφέρουσες στάσεις.
Φυσικά ωραίο ταξίδι δεν νοείται χωρίς καλή παρέα, ανθρώπους που μπορείς να γελάσεις, να ανταλλάξεις απόψεις, να στηριχθείς στις δύσκολες περιόδους (πάντα τα ταξίδια έχουν απρόσμενες καταστάσεις).
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου είναι ότι βασίζεται ο ένας στον άλλο, κάνουμε ομάδες για να χτίσουμε γνώσεις και έργα. Όσο πιο μεγάλα όνειρα έχουμε, όσο πιο μακρινά ταξίδια θέλουμε να πάμε, τόσο πιο μεγάλες ομάδες χρειαζόμαστε.
Το είπα και προηγουμένως ότι οι καλές ανθρώπινες σχέσεις είναι η βάση μιας καλής ζωής.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο μεγαλύτερος φόβος που καθηλώνει τους ανθρώπους σήμερα;
Επειδή ζούμε σ’ ένα πολιτισμό που υπάρχουν πολλές «σειρήνες», έχουμε αποπροσανατολιστεί, δεν έχουμε σωστή πυξίδα.
Δεν ξέρουμε πλέον σε τι πραγματικά αξίζει να επενδύσουμε, αισθανόμαστε ότι όλοι γύρω μας είναι ιδιοτελείς, φροντίζουν μόνο αποκλειστικά για το δικό τους συμφέρον. Έχουμε χάσει την εμπιστοσύνη μας στους φίλους, στους συνεργάτες μας, στους επιστήμονες, στους πολιτικούς.
Το αποτέλεσμα είναι να καθηλωθούμε. Ο φόβος είναι το κατ’ εξοχήν καθηλωτικό συναίσθημα.
Οι κακές ανθρώπινες σχέσεις είναι η πηγή, κατά τη γνώμη μου, όλων των θεμάτων γι’ αυτό και ο Αριστοτέλης ασχολείται με το πώς θα οικοδομήσουμε σχέσεις αλληλοεκτίμησης, αλληλοεμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού.
Η ενασχόλησή σας με την πρακτική φιλοσοφία οδήγησε και στην συγγραφή του βιβλίου «Ανακαινίζω τη ζωή μου με αρχιτέκτονα τον Αριστοτέλη». Μιλήστε μας γι' αυτό.
Σαν αρχιτέκτων συνειδητοποίησα ότι στο ίδιο οικόπεδο, με τους ίδιους νόμους, ανάλογα με ποιον αρχιτέκτονα θα επιλέξουμε, θα χτίσουμε ένα τελείως διαφορετικό σπίτι.
Το ίδιο ισχύει και στη ζωή μας. Ο ίδιος άνθρωπος, στο ίδιο κοινωνικό περιβάλλον ανάλογα με ποια φιλοσοφία θα επιλέξει, θα ζήσει μια διαφορετική ζωή.
Γεννήθηκε λοιπόν το ερώτημα: «Ποια φιλοσοφία να επιλέξουμε για να ζήσουμε μια καλή ζωή;».
Στην αναζήτηση αυτή στάθηκα στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη, η οποία ξεκινάει από την απλή θεώρηση ότι: «Η ζωή μας είναι οι πράξεις μας» και απαντάει σε απλά και καθημερινά ερωτήματα που όλοι έχουμε.
- Πώς να χειριζόμαστε το θυμό μας;
- Τι σημαίνει αγάπη;
- Πώς να διαμορφώσουμε ανθρώπινες σχέσεις χωρίς εντάσεις και τσακωμούς;
- Πώς να νικήσουμε τους φόβους μας;
- Γιατί αποτυγχάνουν οι δίαιτες;
- Γιατί πράττουμε συχνά ενάντια σ΄ αυτό που θέλουμε;
- Μήπως οι εμπειρίες μας διαμορφώνουν τη σκέψη μας;
- Πώς οι επιλογές μας θα είναι καλές;
…και πολλά ακόμη ερωτήματα.
Το βιβλίο αυτό είναι η βιωματική πορεία ανακάλυψης της αριστοτελικής φιλοσοφίας και πώς αυτή μπορεί να μας αλλάξει.
Να αλλάξει πώς νιώθουμε, τον τρόπο που βλέπουμε τις καταστάσεις, τον τρόπο που σκεφτόμαστε και εντέλει τον τρόπο που πράττουμε.
Με απλά λόγια πώς μπορούμε να ανακαινίσουμε τη ζωή μας, αλλάζοντας τις καταστάσεις που μας δυσαρεστούν προκειμένου να αποκτήσουμε μόνιμη όρεξη για ζωή.
Πώς φαντάζεστε ένα ιδανικό μέλλον;
Με περισσότερη δικαιοσύνη σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Φένια Τσανάκα
H Φένια Τσανάκα δεν είναι φιλόσοφος αλλά αρχιτέκτων.
Γεννήθηκε το 1969 στην Αθήνα και είναι μητέρα δύο παιδιών. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Αθήνα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Έκτοτε διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο εκπονώντας μελέτες, επιβλέψεις και κατασκευές ιδιωτικών έργων. Σημαντική θεωρεί την εικοσιπενταετή συνεργασία που έχει με το Ίδρυμα Ωνάση, έχοντας αναλάβει σήμερα την επίβλεψη της επέκτασης του «Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Νοσοκομείου».
Έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 45 χώρες που την καθόρισαν και την διαμόρφωσαν ως «πολίτη του κόσμου».
Τα τελευταία 7 χρόνια ασχολείται και με την πρακτική φιλοσοφία διερευνώντας ποια είναι η καλή ζωή και πώς χτίζεται.
