Ο διακεκριμένος πιανίστας Άρης Γραικούσης, στο πλαίσιο της πολυετούς καλλιτεχνικής συνεργασίας του με το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, παρουσιάζει την Τετάρτη 22 Μαΐου ένα γεμάτο δεξιοτεχνία πρόγραμμα με τίτλο «preludes & ballades».
Αυτό το ρεσιτάλ μας έδωσε την ευκαιρία να τον συναντήσουμε και να έχουμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του.
Το πρόγραμμα αποτελείται από τα 24 πρελούδια εργ. 11 του Alexander Scriabin, καθώς και το πρελούδιο έργο 28. Νο. 15 «Της βροχής» και τις μπαλάντες έργ. 23 & 52 του Frédéric Chopin.
Τα 24 πρελούδια έργο 11 τα συνέθεσε ο Σκριάμπιν, από το 1888-1896 και είναι διαμορφωμένα σύμφωνα με τα 24 πρελούδια έργ. 28 του Σοπέν. Το πρελούδιο «της βροχής» είναι ένα από τα 24 πρελούδια του Σοπέν, και ένα από τα πιο διάσημα έργα του συνθέτη.
Οι μπαλάντες του Σοπέν, θεωρούνται από τα πιο σημαντικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου και συνθέθηκαν από το 1831 – 1842. Διακρίνονται από λυρισμό, δραματικά στοιχεία και δεξιοτεχνικά περάσματα. Λέγεται ότι είναι εμπνευσμένες από ένα φίλο του συνθέτη, τον ποιητή Adam Mickiewitz.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Κύριε Γραικούση, τι σημαίνει για εσάς η μουσική;
Η μουσική για μένα είναι τα πάντα! Είναι η καθημερινότητά μου, οι σκέψεις μου, η δημιουργία και η έκφρασή μου. Αλλά κυρίως είναι η επιλογή μου να συμπορεύομαι με αυτό το θαύμα, «τον μοναδικό και ατελείωτο κόσμο της μουσικής». Αυτή την μοναδική τέχνη!
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το ρεσιτάλ «Preludes & ballades»;
Στις 22 Μαϊου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη που έχω καλλιτεχνική συνεργασία πολλά χρόνια, παρουσιάζω έργα δύο αγαπημένων μου συνθετών, του Αλεξάντρ Σκριάμπιν και του Φρεντερίκ Σοπέν. Πάντα ήθελα να συνδυάσω τους δύο αυτούς συνθέτες.
Τα 24 πρελούδια έργο 11 του Σκριάμπιν, είναι ένα εκπληκτικό έργο, όπου συνδυάζει τον λυρισμό, τα ηχοχρώματα, την δεξιοτεχνία και την κίνηση των φράσεων. Έργο εμπνευσμένο αλλά και διαμορφωμένο, από τα 24 πρελούδια έργο 28 του Σοπέν. Η 1η και η 4η μπαλάντα του Σοπέν έργο 23 και έργο 52 αντίστοιχα, είναι δύο από τις 4 μπαλάντες του συνθέτη.
Οι μπαλάντες είναι ιδιαίτερα σημαντικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου. Η κάθε μπαλάντα έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά και πολλές εναλλαγές και μεταπτώσεις στη διάθεση. Θα ακουστεί επίσης και το πρελούδιο Νο. 15 έργ. 28 «της βροχής».
Μιλήστε μας για τον Σκριάμπιν και τον Σοπέν. Τι τους διέκρινε σαν καλλιτέχνες;
Δύο πολύ σπουδαίοι συνθέτες του ρομαντισμού και του ύστερου ρομαντισμού και φυσικά για εμάς τους πιανίστες. Ο Σοπέν, Πολωνός συνθέτης και πιανίστας, θεωρείται ο κατεξοχήν συνθέτης του πιάνου (όλα σχεδόν τα έργα του είναι αποκλειστικά για σόλο πιάνο).
Ο Σοπέν, μεγάλος εκπρόσωπος της ρομαντικής περιόδου, κατατάσσεται με το συνθετικό του έργο αλλά και σαν πιανίστας στους μεγαλύτερους όλων των εποχών.
Ο Σκριάμπιν, Ρώσος συνθέτης και πιανίστας επίσης, είναι ιδιοφυής με στοιχεία ρομαντισμού αλλά θεωρείται καινοτόμος πρώιμος μοντέρνος συνθέτης. Έχει σαφώς επιρροές από τον Σοπέν στα πρώτα του έργα. Θεωρώ ότι, η μουσική του έχει κάτι το μεταφυσικό και σπάνιο σε σύγκριση με άλλους συνθέτες του ύστερου ρομαντισμού.
Τι σας συγκινεί στην κλασική μουσική;
Όλα τα έργα της κλασικής μουσικής, από το πιο μικρό μέχρι το μεγαλύτερο, από ένα πρελούδιο του Μπαχ, μέχρι μία συμφωνία του Μάλερ, έχουν ανεξάντλητο Φως και ατελείωτους ορίζοντες.
Ο ήχος ενός τσέλου, η ανθρώπινη φωνή σε ένα lied, το πιάνο που είναι το αγαπημένο μου όργανο, μία συμφωνική ορχήστρα και τόσοι ατελείωτοι συνδυασμοί εκτελέσεων, απόψεων και ερμηνειών, αποτελούν αυτόν τον μαγικό κόσμο!
Με συγκινεί που δεν σταματάει ποτέ να εξελίσσεται ένα έργο όσο το μελετάω κι όταν ακόμα το κατέχω απόλυτα. Είναι διαχρονική η κλασική μουσική στους αιώνες και θα είναι. Ρωτήστε κάποιον αν έχει ακούσει το όνομα Μότσαρτ ή Μπετόβεν. Η καταφατική απάντηση λέει πολλά…
Αληθεύει ή όχι ότι στην Ελλάδα η κλασική μουσική απευθύνεται σε ένα εκλεπτυσμένο κοινό;
Η κλασική μουσική απευθύνεται σε όλους! Δεν είναι απαραίτητο να είναι κάποιος γνώστης για να παρακολουθήσει ένα κοντσέρτο. Σίγουρα είναι λιγότερο το κοινό που παρακολουθεί τις συναυλίες κλασικής μουσικής.
Βλέπω όπως πολλές φορές και νεότερους ανθρώπους που παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις εκδηλώσεις. Πολύ ελπιδοφόρο αυτό, στην σημερινή εποχή της τεχνολογίας, της ταχύτητας και της έλλειψης του συναισθήματος.
Κατά τη γνώμη σας τι είναι αυτό που κάνει έναν καλό πιανίστα;
Ο κάθε πιανίστας έχει τον δικό του μοναδικό ήχο, την δική του τεχνική. Οι πιανίστες – μουσικοί σεβόμενοι πάντα τους συνθέτες και το έργο τους αλλά και την κάθε περίοδο, αναδεικνύουν μέσα από την προσωπική τους ερμηνεία τις συνθέσεις και το στυλ της κάθε εποχής.
Κάτι που λείπει σήμερα θεωρώ είναι οι ερμηνείες, τα ηχοχρώματα που σε καθηλώνουν, οι μοναδικές φράσεις… Δεν με συγκινούν καθόλου οι πιανίστες με υπερβολικές ταχύτητες και άψογη τεχνική, με μειωμένο όμως το αίσθημα της ερμηνείας.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Έχω ήδη προγραμματίσει κάποιες συναυλίες για το καλοκαίρι στην περιφέρεια που θα ανακοινωθούν σύντομα. Από το Φθινόπωρο έχω κλείσει πολλές εμφανίσεις στην Αθήνα, με προσωπικά μου ρεσιτάλ, μουσικά αναλόγια και ενδιαφέρουσες συνεργασίες.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΗΣ ΓΡΑΙΚΟΥΣΗΣ
Ο Άρης Γραικούσης γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Ελληνικό Ωδείο Αθηνών με Α’ βραβείο και χρυσό μετάλλιο. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του(Master of Music) με άριστα, στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία του Detmold στην Γερμανία με καθηγητή τον πιανίστα Jean-Efflam Bavouzet.
Έχει δώσει ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου σε πολλές πόλεις της Γερμανίας, (Hannover, Paderborn, Bochum, Herford, Bielefeld, Detmold, Dortmund, Essen κ.α) στην Πολωνία και στην Κωνσταντινούπολη, συγκεκριμένα στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη.
Στην Ελλάδα έχει δώσει πολυάριθμα ρεσιτάλ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο Athenaeum, Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, Φιλολογικό Σύλλογος «Παρνασσός», Ίδρυμα Κακογιάννη, καθώς και στα Φεστιβάλ Ηρακλείου Κρήτης, Αναγεννησιακό Φεστιβάλ Ρεθύμνου, Φεστιβάλ Χανίων, Φεστιβάλ Σύμης, ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας, Δημοτικό θέατρο Μυτιλήνης, Ιστορικό Μουσείο Ύδρας, «Αίθουσα του Βωμού» του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Επιγραφικό μουσείο και σε άλλες διοργανώσεις ανά την Ελλάδα.
Έχει συμπράξει ως σολίστ την ορχήστρα δωματίου της Ακαδημίας του Detmold και την Συμφωνική Πειραματική Ορχήστρα Ρεθύμνου. Πολλά από τα ρεσιτάλ του έχουν αποσπάσει θερμές κριτικές στον πανελλαδικό τύπο. Έχει πραγματοποιήσει σεμινάρια πιάνου σε σπουδαστές όλων των επιπέδων σε ωδεία ανά την Ελλάδα.
Συνεργάζεται με τραγουδιστές/στριες στο κλασικό και σύγχρνο τραγούδι. Επίσης σημαντικές συνεργασίες σε μουσικοθεατρικές παραστάσεις κι αναλόγια, με τις ηθοποιούς Μαριέττα Ριάλδη, Όλγα Τουρνάκη, Ανδρομάχη Δαυλού, Μάγδα Μαυρογιάννη και Μάνια Παπαδημητρίου. Είναι μέλος της κριτικής επιτροπής του Πανελλήνιου Διαγωνισμού πιάνου της musicArte. Διδάσκει πιάνο στο ωδείο & καλλιτεχνικό κέντρο «Μουσικοί ορίζοντες».
