Ο Κωνσταντίνος Παλίλης γράφει και σκηνοθετεί. Από το 2015 είναι ιδρυτικό µέλος και µέλος του διοικητικού συµβουλίου του εργαστηρίου τεχνών «Θέσπις» µε έδρα την Πάτρα. Διδάσκει σεμινάρια υποκριτικής, συγγραφής παραμυθιού, θεατρικού έργου και λογοτεχνικού κειμένου.
Σε συνεργασία με την Μαρία Αποστολάτου έχουν γράψει τα θεατρικά έργα "Η εκδίκηση είναι γένους Θηλυκού", "Ήτοι μεν πρώτιστα Άνθρωπος γένετο", "Το Μαγαζάκι των αυτοκτονιών" (διασκευή), "Τα εγγόνια της Νικολίτσας", "Η Γκρι Πόλη".
Από τις 12 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στο Θέατρο Αλκμήνη ανεβαίνει το έργο τους "Μέδουσα", ένας δραματικός κοινωνικός μονόλογος με θέμα την σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών.
Η παράσταση έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των φύλων και μας έδωσε την αφορμή να συνομιλήσουμε μαζί του.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πότε και πώς ξεκίνησε η συν-συγγραφική σχέση σας με την Μαρία Αποστολάτου με την οποία γράψατε και τον μονόλογο "Μέδουσα" που θα δούμε στο Θέατρο Αλκμήνη;
Με την Μαρία γνωριζόμαστε αρκετά χρόνια κι απ’ την πρώτη στιγμή ταιριάξαμε επαγγελματικά έχοντας κοινά σημεία στο πώς βλέπουμε τα πράγματα που θέλουμε να αφηγηθούμε, αλλά και διαφορετικά που αλληλοσυμπληρώνονται και δίνουν στο τελικό αποτέλεσμα σφαιρικότητα και πολλά επίπεδα.
Απ’ το 2015 που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά παράσταση που υπογράψαμε μαζί μέχρι και σήμερα, είναι ευχαρίστηση και τιμή μου να είναι το συγγραφικό μου alter ego.
Ποιο είναι το θέμα της «Μέδουσας»;
Το θέμα της «Μέδουσας» είναι η σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών. Ο τρόπος που βιώνει τον βιασμό το θύμα, η οικογένεια του, ο φιλικός του κύκλος και ως έναν βαθμό και ο θύτης.
Βέβαια, βλέποντας το τώρα από απόσταση και αποδομώντας το, έχει κι άλλα μικρά επίπεδα όπου μπορείς να δεις και άλλου είδους κακοποιήσεις που ενδιαφέρουν τον άνθρωπο ως ον, χωρίς φυλετικές διακρίσεις και σεξουαλικούς προσανατολισμούς.
Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο θέμα;
Όταν συζητούσαμε με την Μαρία για το ποιο θα είναι το επόμενο έργο που θα γράφαμε, εκφράσαμε και οι δύο την επιθυμία να είναι εμπνευσμένο απ’ την μυθολογία.
Μέσα στις επιλογές μας βρέθηκε και ο μύθος της Μέδουσας και συγκεκριμένα το πρώτο μέρος του που, σύμφωνα με μερικές πηγές, αναφέρει ότι η Μέδουσα ήταν παρθένα ιέρεια της θεάς Αθηνάς που την ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και την βίασε μέσα στον ναό της Αθηνάς.
Η θεά μην μπορώντας να τιμωρήσει τον Ποσειδώνα που ατιμάστηκε ο ναός της μεταμόρφωσε την Μέδουσα στο τέρας που γνωρίζουμε.
Μετά σκεφτήκαμε ότι δεν θέλουμε να πούμε μια ιστορία μυθολογική γιατί το έργο θα έβγαινε φαντασίας και έτσι μετά από πολύ σκέψη, κρατήσαμε το θέμα του βιασμού και το εντάξαμε σε μια σύγχρονη ιστορία.
Συγκεκριμένα δημιουργήσαμε την ιστορία ενός κοριτσιού που ο πατριός της αρχίζει να την κακοποιεί σεξουαλικά σταδιακά μέχρι που τη βιάζει.
Να σας πω ότι την ιδέα την είχαμε απ’ το 2018 όπου γράψαμε το κείμενο και το 2019 ανέβηκε η παράσταση για πρώτη φορά. Το λέω αυτό γιατί εκείνη την εποχή, πριν το me too και την δημοσιοποίηση τέτοιων περιστατικών μας ρωτούσαν και τους δύο γιατί γράψαμε για ένα τέτοιο θέμα.
Αλλά η απάντηση παραμένει η ίδια και σήμερα και θα την δείτε κάνοντας αναδρομή σε εκείνη την εποχή. Υπήρχαν όλα τα σημάδια στην καθημερινότητα, σε οικογενειακό επίπεδο, σε φιλικό, σε επαγγελματικό, κ.λπ. αλλά κανείς δεν τους έδινε σημασία. Εμείς δώσαμε.
Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά την παράσταση;
Η σκηνοθετική μου προσέγγιση είναι αυτή που ακολουθώ και στα υπόλοιπα έργα που σκηνοθετώ, είτε τα γράφω εγώ, είτε είναι άλλου συγγραφέα.
Ακολουθώ τις επιταγές που μου δίνει το ίδιο το κείμενο, η ιστορία και φυσικά ο εκάστοτε ο ηθοποιός. Δεν μου αρέσει όταν σκηνοθεσία υπερβαίνει αυτό που θέλει να πει το ίδιο το έργο.
Ποιες προκλήσεις έχει η σκηνοθεσία ενός μονόλογου και η καθοδήγηση της ηθοποιού όταν είναι και συν-συγγραφέας του κειμένου;
Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει ένας μονόλογος, είναι να μην είναι βαρετός και είναι κατανοητή αυτή η δυσκολία διότι είναι πάνω στη σκηνή ένας άνθρωπος και μιλάει τουλάχιστον για μία ώρα.
Συγκεκριμένα στη Μέδουσα που υπάρχει παιχνίδι με τον χρόνο -αρχίζει με την ηρωίδα στο τώρα, κάνει αναδρομή στο παρελθόν και στο τέλος τη βρίσκουμε λίγο αργότερα- το δυσκολότερο ήταν να φανεί ότι γίνονται όλα στο τώρα.
Η καθοδήγηση της Μαρίας ήταν εύκολη, ξέραμε και οι δύο ότι η δουλειά της ως συγγραφέας, που σημαίνει ότι έχει λόγο στο έργο, τελείωσε όταν είπαμε «αυτό είναι, τέλος».
Μετέπειτα όταν φόρεσε το ρόλο της ηθοποιού ήμουν τυχερός γιατί είναι πειθαρχημένη ηθοποιός που ξέρει πότε και πώς να προτείνει κάτι και κατά 99% είναι εύστοχη, οπότε διευκολύνει τη δουλειά του κάθε σκηνοθέτη.
Πώς θα θέλατε να νιώσουν οι θεατές φεύγοντας από την παράσταση;
Θα ήθελα φυσικά να φύγουν έχοντας την γνώμη ότι παρακολούθησαν ένα έργο που άξιζε τα χρήματα που έδωσαν στο εισιτήριο. Και για να γίνω λιγότερο κυνικός, πάντα έχω το άγχος φεύγοντας ο κάθε θεατής απ’ το θέατρο να έχει κρατήσει απ’ την παράσταση ότι πρέπει να αναπτύξει την ενσυναίσθησή του και να μιλάει όταν βρίσκεται μπροστά σε περιστατικό βίας ή υφίσταται βία.
Για όσες δουν την παράσταση και έχουν ζήσει ή ζουν κάτι αντίστοιχο θέλω να νιώσουν ασφάλεια, ότι δεν είναι μόνες και να πάρουν κουράγιο να απευθυνθούν στους οργανισμούς αναζητώντας βοήθεια.
Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο;
Το θέατρο για μένα είναι ακόμα ένα μέσο για να πω μία ιστορία, γράφοντας και σκηνοθετώντας τη. Όπως κάνω ή θέλω να κάνω και στα άλλα μέσα, τα βιβλία, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, ακόμα και το youtube.
Δεν είμαι «κολλημένος» με την αρνητική έννοια ούτε με το θέατρο, ούτε με κανένα άλλο μέσο. Για μένα το παν είναι να πω μια ιστορία, άλλες φορές δραματική, άλλες κωμική, άλλες τρόμου και πάει λέγοντας, ανάλογα την εποχή και την κατάσταση στην οποία βρίσκομαι.
Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Να είναι ενεργός πολίτης σαν άνθρωπος. Δεν βλέπω τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα και τους καλλιτέχνες ως κάτι ιδιαίτερο που θα έπρεπε να έχουν εξέχουσα θέση στην κοινωνία.
Το να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους σωστά με τεχνική και σεβασμό δεν τους κάνει ούτε ανώτερους ανθρώπους, ούτε σοφότερους ώστε να έχουν συγκεκριμένο ρόλο. Έχουν ακριβώς την ίδια αξία με έναν οικοδόμο, έναν αρτοποιό, έναν επιστήμονα ή γιατρό.
