Η Μάνια Ζηρίδη είναι παθιασμένη με θέματα όπως η ανθρωπιστική βοήθεια, η ειρήνη, η κλιματική αλλαγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η συναισθηματική νοημοσύνη.
Το βιβλίο για παιδιά "Ταξίδι στην Αφρικανική Σαβάνα" (εκδ. Διόπτρα) που συν-συνέγραψε με την Τζωρζίνα Σπύρη στάθηκε η αφορμή για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε μαζί της.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Ποια εσωτερική ανάγκη σάς έκανε ν’ ασχοληθείτε με την ανθρωπιστική βοήθεια, τη βιωσιμότητα και την ενδυνάμωση πολυπολιτισμικών ομάδων;
Η δική μου ανάγκη ήταν να γνωρίσω, να βιώσω αλλά και να μεταφέρω αυτή τη γνώση μέσα από ευαισθητοποίηση στις ομάδες γενικού πληθυσμού στον δυτικό κόσμο.
Το ειλικρινές ενδιαφέρον σχετικά με τις συνθήκες ζωής κάποιων συνανθρώπων μας που ζουν σε άλλη μήκη και πλάτη του κόσμου, η αγάπη για τον άνθρωπο, οι αξίες που έχω ως οδηγό, όπως η συνεισφορά, με οδήγησαν στη συμμετοχή μου σε ανθρωπιστική αποστολή μαζί με γιατρούς, ώστε να βιώσω και να γνωρίσω από κοντά τα προβλήματα και τις προκλήσεις που βιώνουν συνάνθρωποί μας.
Εκεί συνειδητοποίησα ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία και ενεργός εμπλοκή της τοπικής κοινότητας τόσο στην αποτύπωση των προβλημάτων όσο και στην εύρεση βιώσιμων λύσεων.
Για παράδειγμα, καθώς στην Υποσαχάρια Αφρική ζουν με τη μάστιγα του HIV/AIDS, πρότεινα στην ψυχολόγο του νοσοκομείου να φτιάξουμε με παιδιά από ένα σχολείο στην Ελλάδα παιχνίδια ευαισθητοποίησης και γνώσεων και να τα εκτυπώνουν στην Τανζανία για να παίζουν στα σχολεία… αλλά δεν υπολόγισα ότι εκεί δεν έχουν εκτυπωτές ή όταν της πρότεινα να μπουν εθελοντές στα λεωφορεία για να πληροφορούν τον κόσμο, με ενημέρωσε ότι οι εθελοντές δεν έχουν χρήματα για τα εισιτήρια.
Έχετε ταξιδέψει στην Τανζανία με ανθρωπιστικές δράσεις και σε όλο τον κόσμο. Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια ανάμνηση αυτής της εμπειρίας;
Μια αξέχαστη εμπειρία που είχα στην Τανζανία ήταν όταν μπήκα στον θάλαμο τοκετού στο νοσοκομείο και είδα αληθινή γέννα μπροστά στα μάτια μου. Ήταν συναρπαστική και μοναδική εμπειρία!
Μου έκανε εντύπωση ότι δεν έδωσαν φάρμακα στη μητέρα ώστε να μην πονάει, ούτε υπήρχε βιασύνη… Αντίθετα, περίμεναν όλοι υπομονετικά όσες ώρες χρειαζόταν ώσπου να γεννηθεί το μωρό. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Τανζανία, λόγω των κακοτράχαλων δρόμων και όχι μόνο, για να φτάσει κάποιος στο νοσοκομείο κάνει κατά μέσο όρο τρεις μέρες.
Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο για παιδιά;
Ανέκαθεν δούλευα με παιδιά, ήμουν ενεργή στον χώρο της εκπαίδευσης και με ενδιέφερε η ευαισθητοποίησή τους για θέματα που έχουν σημασία, όπως τι συμβαίνει στον κόσμο, οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή.
Τα παιδιά μπορούν να δράσουν καταλυτικά ενάντια στην κλιματική αλλαγή προστατεύοντας το περιβάλλον, όσο μικρά και αν είναι, καθώς αντιλαμβάνονται ότι τα προβλήματα συμβαίνουν εδώ και τώρα και δεν είναι κάτι μακρινό και μελλοντικό.
Από την εμπειρία μου –έχω δημιουργήσει βαλιτσάκια, εγχειρίδια, βιβλία και οδηγούς για παιδιά ηλικιών από 2-18 ετών– γνωρίζω με σιγουριά ότι τα παιδιά αγκαλιάζουν με ενθουσιασμό τέτοιες πρωτοβουλίες και κάνουν διάχυση πληροφορίας σε όλους τους γύρω τους, πολλαπλασιάζοντας τον θετικό αντίκτυπο.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την Τζωρτζίνα Σπύρη;
Την Τζωρτζίνα την εκτιμώ πολύ ως άνθρωπο και ως επιστήμονα, καθώς έχει βαθιά γνώση της επιστήμης του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής και όλων των προκλήσεων που αφορούν το περιβάλλον.
Από τη μέρα που τη γνώρισα ήθελα να συνεργαστούμε και αυτό προέκυψε πολύ φυσικά στο πρώτο lockdown. Μόλις της είπα ότι σκέφτομαι να δημιουργήσω υλικό για να ευαισθητοποιήσω μαθητές, αμέσως μου πρότεινε να δημιουργήσουμε μαζί ένα βιβλίο, του οποίου η ιστορία χτίστηκε τόσο αβίαστα.
Η μία συμπλήρωνε την άλλη σε απόλυτη αρμονία και μέσα μια εβδομάδα το πρώτο μας βιβλίο είχε ολοκληρωθεί και σύντομα «υιοθετήθηκε» από τις εκδόσεις Διόπτρα!
Νιώσαμε μεγάλο ενθουσιασμό και ανυπομονούσαμε να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα προώθησης του βιβλίου, στα οποία έμπειρος οδηγός και καθοδηγητής μας ήταν οι συνάδελφοι από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Πρόκειται για μια υπέροχη συνεργασία που την έχουμε συνεχίσει σε πολλαπλά επίπεδα πάντα με ενθουσιασμό και έχοντας ως κίνητρο να ευαισθητοποιούμε, να εμπνέουμε και να κινητοποιούμε το κοινό μας. Μαζί με την Τζωρτζίνα έχουμε κάνει μαθήματα σε φοιτητές, σεμινάρια σε γονείς, παρουσιάσεις σε παιδιά, περιβαλλοντικά προγράμματα για εταιρείες, ακόμα και συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών και με το κολέγιο IST.
Ποιο συγγραφικό κομμάτι της ιστορίας αναλάβατε;
Μαζί με την Τζωρτζίνα αρχικά επιλέγουμε τον τόπο και τις προκλήσεις που επιθυμούμε να αναδείξουμε σε κάθε μας βιβλίο.
Ως ψυχολόγος εκπαίδευσης, επιλέγω συναισθήματα, αξίες ή δεξιότητες ζωής που θέλω να αναδείξω στο βιβλίο, ενώ η Τζωρτζίνα ενσωματώνει επιστημονικές πληροφορίες, περιβαλλοντικά στοιχεία και προσθέτει έγκυρες πληροφορίες και λεπτομέρειες για ζώα ή οικοσυστήματα.
Για παράδειγμα, εσείς γνωρίζατε ότι οι ελέφαντες ζουν σε κοπάδια και έχουν θηλυκή αρχηγό; Επίσης, στο πίσω μέρος του βιβλίου που περιλαμβάνει δραστηριότητες καθώς και στο επιπλέον υλικό που αναπτύξαμε για εκπαιδευτικούς, εγώ δημιουργώ δραστηριότητες που σχετίζονται με συναισθήματα, αξίες και δεξιότητες, ενώ η Τζωρτζίνα αυτές που σχετίζονται με το περιβάλλον.
Πώς και διαλέξατε την αφρικανική σαβάνα για την αφήγηση της ιστορίας σας;
Αξιοποιώντας τις παρελθοντικές αλλά και τις πιο πρόσφατες εμπειρίες μας, είπαμε να ξεκινήσουμε από την αφρικανική σαβάνα και τους κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Παράλληλα, δημιουργούμε μια σειρά από βιβλία που αναδεικνύουν διαφορετικά οικοσυστήματα. Για παράδειγμα, το επόμενο βιβλίο μας από τις εκδόσεις Διόπτρα αφορά τους ωκεανούς και τους κινδύνους για τη θάλασσα και έχει κεντρικό ήρωα ένα δελφίνι που αναζητά το κρυμμένο χάρισμά του, ενώ ένα άλλο έχει πρωταγωνιστή ένα παιδί και ένα άγριο ζώο στην άγρια ζούγκλα της Ασίας.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν τόσες περιβαλλοντικές προκλήσεις και επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα οικοσυστήματα που θα μπορούσαμε να γράψουμε δεκάδες βιβλία για να ευαισθητοποιούμε και να ενημερώνουμε τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες!
Πώς επιλέξατε να δώσετε πρωταγωνιστικό ρόλο στα ζώα;
Καθώς πρόκειται για ένα βιβλίο κυρίως για παιδιά, παρόλο που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, θέλαμε να βρούμε ήρωες που είναι συμπαθείς αλλά με αληθινά χαρακτηριστικά στην περιγραφή τους, ώστε οι μικροί αναγνώστες να μαθαίνουν για αυτά τα ζώα και παράλληλα η ιστορία να είναι πιο προσιτή και να κεντρίζει το ενδιαφέρον τους.
Φύση, συναισθήματα, φιλία, κλιματική αλλαγή. Με ποια σειρά τα ιεραρχείτε;
Σίγουρα η κλιματική αλλαγή και η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και τη φύση είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς εξαρτόμαστε από αυτή.
Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και να έχουμε αρμονικές σχέσεις, αξιοποιώντας τη φύση ως σύμμαχό μας για να εξωτερικεύουμε όσα νιώθουμε (π.χ. χαρά) και να ηρεμούμε.
Πιστεύετε ότι υπάρχει ελπίδα να βελτιώσουμε τον κόσμο;
Φυσικά και υπάρχει ελπίδα να βελτιώσουμε τον κόσμο, εάν ο καθένας από εμάς συνειδητοποιήσει ότι, καθώς αποτελεί μέρος του μεγαλύτερου συνόλου, αρκεί για να κάνει τη διαφορά όσο μικρή και αν είναι.
Όλοι αφήνουμε το αποτύπωμά μας και κάνουμε τη διαφορά και μπορούμε να ξεκινήσουμε από κάτι μικρό που σιγά σιγά θα γίνει μεγάλο. Ας αναλογιστούμε απλά λοιπόν, αν θέλουμε να κάνουμε τη θετική διαφορά.
Πώς μπορούμε σα γονείς να αρχίσουμε να καλλιεργούμε οικολογική συνείδηση στα παιδιά μας;
Ως γονείς μπορούμε να καλλιεργήσουμε οικολογική συνείδηση στα παιδιά μας όταν φυτεύουμε μποστάνι στο μπαλκόνι μας, προφέρουμε και συντηρούμε γλάστρες με φυτά, μαζεύουμε σκουπίδια από τη θάλασσα ή στη βόλτα μας, κάνουμε πικνίκ και περνάμε χρόνο στη φύση χαλαρώνοντας ή κάνοντας αθλήματα, παρατηρούμε και νιώθουμε ευγνωμοσύνη για το φυσικό περιβάλλον και τους θησαυρούς της φύσης και αντιμετωπίζοντάς την με σεβασμό και αγάπη.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΑΝΙΑ ΖΗΡΙΔΗ
Η Μάνια Ζηρίδη συνδυάζει μεταπτυχιακές σπουδές και εργασιακή εμπειρία στην Ψυχολογία της Εκπαίδευσης, τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και την Παγκόσμια Υγεία.
Μέσα από ανθρωπιστική αποστολή στην Τανζανία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ταξίδια σε όλο τον κόσμο για να μάθει βέλτιστες πρακτικές στην εκπαίδευση και συνεργασία με πολυπολιτισμικές ομάδες, έχει αναπτύξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις παγκόσμιες προκλήσεις, τη βιωσιμότητα και την ενδυνάμωση διαφόρων ομάδων.
Είναι παθιασμένη με την ανθρωπιστική βοήθεια, την ειρήνη, την επείγουσα εκπαίδευση, την κλιματική αλλαγή και τα SDGs, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα, τις αξίες, τις δεξιότητες ζωής και τη συναισθηματική νοημοσύνη.
Η δέσμευση, η θετική ενέργεια, η συμπόνια και η προσαρμοστικότητά της είναι η κινητήριος δύναμή της για την ενδυνάμωση και την έμπνευση νέων και μεγαλύτερων μυαλών ώστε να γίνουν ενεργοί καταλύτες αλλαγής.
Μέσω του σχεδιασμού και της παροχής προγραμμάτων σπουδών, εκπαιδεύσεων, σεμιναρίων, εγχειριδίων και πρότζεκτ έχει εκπαιδεύσει εκατοντάδες μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς σε θέματα που έχουν σημασία, με την ελπίδα να γίνουν συνειδητοί πολίτες για ένα βιώσιμο και ειρηνικό κόσμο.
