«Θέατρο σημαίνει διάλογος. Διάλογος με τους άλλους και με τον εαυτό σου»
Ο Άρης Σερβετάλης είναι ένας ηθοποιός που ξεφεύγει από τα στερεότυπα. Ιδιαίτερος, ξεχωριστός, ευαίσθητος. Ένας αντιστάρ, ένας αυθεντικός καλλιτέχνης, μα κυρίως ένας βαθιά σκεπτόμενος άνθρωπος.
Είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε μαζί του με αφορμή τις δύο θεατρικές παραστάσεις με τον Ορέστη του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα που θα δοθούν στη Ρόδο στις 18 και 19 Αυγούστου 2021.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πώς νιώθετε έχοντας ξεκινήσει και πάλι παραστάσεις, μετά από τόσους μήνες χωρίς θέατρο;
Πολύ ωραία. Η ομάδα της παράστασης είναι εξαιρετική και είχαμε όλοι μεγάλη επιθυμία να μπούμε και πάλι στη διαδικασία της θεατρικής εργασίας. Μεγάλη ευλογία, μέσα σε όλο αυτό το παράλογο που ζούμε. Υπάρχει η χαρά της συνύπαρξης, της δημιουργικότητας, της έκφρασης. Βρίσκονται όλα εκεί. Είναι σα να μην πέρασε μια μέρα!
Η αρχαία τραγωδία και η Επίδαυρος μπορεί να δημιουργήσουν στον καλλιτέχνη αίσθηση ευθύνης και άγχος. Αισθανθήκατε κάτι τέτοιο;
Υπήρχε άγχος, αλλά πρόκειται για άγχος δημιουργικό, οπότε είναι κάτι θετικό. Στην παράσταση δίνω ό,τι καλύτερο μπορώ, όπως και όλοι μας, προκειμένου να πούμε σωστά μία ιστορία. Και οπωσδήποτε το να παίζεις στην Επίδαυρο είναι κάτι εξαιρετικό, μία μοναδική εμπειρία.
Προτιμάτε να συνεργάζεστε με σκηνοθέτες που έχετε συνυπάρξει και στο παρελθόν, ή με καινούριους;
Ανάλογα. Θα έλεγα και με τα δύο. Σημασία έχει να είναι σωστό το σημείο συνάντησης. Με τον Γιάννη Κακλέα, που σκηνοθετεί τον Ορέστη του Ευριπίδη, η γνωριμία μας χρονολογείται από το ξεκίνημά μου με το Ουπς στον Τεχνοχώρο. Η σχέση και η καλή μας επικοινωνία είναι δεδομένη.
Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι μας αφορά σαν κοινωνία ο Ορέστης του Ευριπίδη, ένα έργο που γράφτηκε τόσα χρόνια πριν;
Μας αφορά πάρα πολύ. Ο Ευριπίδης σε αυτό το έργο μιλάει για την καταπίεση των νέων από τους μεγαλύτερους, την ελευθερία, τη βούληση, την πολιτική, την κάθαρση. Ζητήματα πανανθρώπινα και διαχρονικά.
Ο Ορέστης μετά από έναν χρησμό του Απόλλωνα, προχωρεί στην τρομερή πράξη της μητροκτονίας. Θα μπορούσε να αρνηθεί, να αποφύγει να αναλάβει αυτή την βαριά ευθύνη, όμως δεν το έκανε.
Η πίστη του στον χρησμό τον βοηθάει να αποστασιοποιηθεί από το συναίσθημα προς τη μητέρα. Έτσι δίνει τέλος σε ένα σκοτεινό παρελθόν, γίνεται όμως ο ίδιος το εξιλαστήριο θύμα προκειμένου να γίνει η κάθαρση του γένους του και υπομένει τη δίκαιη τιμωρία του όχλου ως μητροκτόνος. Ο ίδιος νιώθει ότι έπραξε το καθήκον του.
Είναι λοιπόν ένα έργο που ενδιαφέρει τους νέους;
Κυρίως αυτούς. Ο Ορέστης είναι νέος και περνάει μέσα από όλη αυτή την τρομακτική δοκιμασία.
Βρίσκεται σε μία οριακή κατάσταση, αντιμέτωπος με τον εαυτό του αλλά και με τους προπάτορές του, τον Τάνταλο και την Κλυταιμνήστρα. Με την πράξη του βάζει τέλος σε ένα σκοτεινό παρελθόν, αφήνει τα φαντάσματα να βγουν και παλεύει μαζί τους.
Το έργο ρίχνει φως στη σχέση με τη μητέρα που είναι ένα ακανθώδες θέμα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Δυστυχώς δεν κληρονομούμε μόνο τα καλά στοιχεία των γονέων, αλλά και τις εμμονές, τα πάθη και τις νοσηρές τους διαθέσεις.
Μέσα από την αποστασιοποίηση ο άνθρωπος επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του και παύει να είναι θύμα. Είναι σα να σπάει ένα απόστημα.
Ο Ευριπίδης δείχνει όμως και την άποψη των μεγαλύτερων, το πώς αυτοί είχαν δημιουργήσει μία πιο συμπαγή κατάσταση. Μας αφορά όλους, πιστεύω.
Ερμηνεύοντας τον ρόλο του Ορέστη υπήρχαν πράγματα που τα νιώσατε βαθιά δικά σας;
Το ταξίδι της κάθαρσης είναι κάτι πολύ κοντινό σε μένα. Είναι αυτό που συνεχώς κάνω. Κάθε μέρα αναμετριέμαι με τον εαυτό μου στο θέατρο και στη ζωή μου. Η πίστη, η αγάπη, ο πόνος υπάρχουν μέσα μου.
Ο Ορέστης του Ευριπίδη δεν είναι πολεμιστής, δεν είναι θεός, δεν έχει υπερφυσικές δυνάμεις. Είναι απογυμνωμένος μπροστά στη συνείδησή του, είναι ένας απλός άνθρωπος στα όριά του. Ένας αντι-ήρωας, αν θέλετε. Τον οδηγεί η πίστη του ότι κάνει το σωστό.
Μιλώντας για πίστη, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν η δηλωμένη σχέση σας με την Ορθοδοξία επηρέασε την άσκηση της τέχνης σας, θετικά ή αρνητικά;
Όταν προσπαθείς να ανακαλύψεις τον αληθινό εαυτό σου και να βρεθείς κοντά στον Θεό, δουλεύεις πολύ με την ψυχή σου, παλεύεις με τους εσωτερικούς σου δαίμονες. Το θέατρο από την φύση του ασχολείται με τον άνθρωπο. Είναι λοιπόν ένα περιβάλλον ιδανικό και πολύ βοηθητικό για κάτι τέτοιο.
Τι άλλο σημαίνει για εσάς το θέατρο;
Διάλογος. Διάλογος μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ των ηθοποιών που παίζουν μαζί, διάλογος με το κοινό και σε προσωπικό επίπεδο διάλογος με τον εαυτό σου.
Και η ηθοποιΐα γενικά;
Την αντιμετωπίζω σαν ένα γοητευτικό παιχνίδι, είτε στον κινηματογράφο είτε στο θέατρο. Όταν παίζεις ανακαλύπτεις τον εαυτό σου. Βλέπεις τα όριά σου, τις αντιδράσεις σου, τις αντοχές σου. Μέσα από αυτό το παιχνίδι βρίσκεις εσένα, εντοπίζεις πτυχές σου που δεν γνώριζες. Πλησιάζεις την ουσία σου.
Υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε «εμπορική» και «ποιοτική» θεατρική παράσταση;
Για εμένα όχι. Μία παράσταση είναι πάντα μία παράσταση. Δεν μου αρέσουν οι διαχωρισμοί, κανενός είδους.
Θέατρο, κινηματογράφος, χορός, τηλεόραση. Έχετε ασχοληθεί με επιτυχία σε όλα. Ποιο σας έχει αποζημιώσει περισσότερο σαν ηθοποιό;
Νομίζω όλα. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, γι’ αυτό και δεν μπορώ να διαλέξω. Τα αγαπώ όλα το ίδιο.
Έχετε ξαναβρεθεί στο νησί μας, στη Ρόδο;
Πενθήμερη εκδρομή με το σχολείο, πριν από είκοσι χρόνια (γέλια). Έχω όμορφες αναμνήσεις!
Και μία τελευταία ερώτηση. Τι σας κάνει ευτυχισμένο;
Το παιχνίδι!
Σας ευχαριστώ.
Το έργο
Ο Γιάννης Κακλέας επιστρέφει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου καταθέτοντας την πρώτη του σκηνοθεσία αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με τον Ορέστη του Ευριπίδη, στη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά.
Στις 18 και 19 Αυγούστου, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στο Θέατρο της Μεσαιωνικής Τάφρου "Μελίνα Μερκούρη" ένα έργο γεμάτο σφοδρές συγκρούσεις, ανατροπές, απολογίες και έντονο πολιτικό προβληματισμό. Ένα έργο που δεν σταματά να θέτει συνεχώς ερωτήματα για τις σχέσεις των γενεών και των φύλων, της κοινωνικής συνοχής και της επιβίωσης των νέων σ' έναν κόσμο που καθορίζεται από παράγοντες έξω από τους ίδιους.
Στο ρόλο του Ορέστη ο εξαιρετικός Άρης Σερβετάλης, ενώ δίπλα του πρωταγωνιστεί ένας λαμπερός θίασος ηθοποιών που ξεχωρίζουν για τις ερμηνευτικές τους ικανότητες μεταξύ των οποίων: η Μαίρη Μηνά ως Ηλέκτρα, ο Πάνος Βλάχος ως Μενέλαος, ο Γιώργος Ψυχογιός ως Τυνδάρεως, ο Αιμιλιανός Σταματάκης ως Πυλάδης, η Νικολέτα Κοτσαηλίδου ως Ωραία Ελένη, ο Ζερόμ Καλουτά ως Φρύγας. Συμμετέχουν οι Κατερίνα Ζαφειροπούλου, ‘Αλκηστις Ζιρώ, Νίκη Λάμη, Ιωάννα Λέκκα, Δανάη Μουτσοπούλου, Ματίνα Περγιουδάκη, Ελίζα Σκολίδη, Αναστασία Στυλιανίδη, Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη.
Υπόθεση
Βρισκόμαστε στο Άργος. Η Ηλέκτρα και ο Ορέστης νέοι, πληγωμένοι, εύθραυστοι, απροστάτευτοι και ευάλωτοι, ασφυκτιώντας μέσα στον μύθο τους, μετατρέπονται σε άγρια ζώα.
Αποδιωγμένοι μετά την πράξη τους γίνονται από παιδιά βασιλέων μιάσματα στην ίδια τους την οικογένεια και ανεπιθύμητοι στην ίδια τους την πατρίδα.
O Μενέλαος και η Ελένη φτάνουν από την Τροία. Τα δύο αδέλφια ελπίζουν στην παρέμβαση του Μενέλαου, αλλά ούτε αυτός ούτε ο Τυνδάρεως σκοπεύουν να τους βοηθήσουν.
Ο Ορέστης στρέφεται τότε στον Πυλάδη. Οι δυο τους, με τη βοήθεια της Ηλέκτρας, σχεδιάζουν ένα πλάνο εκδίκησης με θύματα την Ελένη και την κόρη της, Ερμιόνη.
Την τελική λύση έρχεται να δώσει η παρέμβαση του από μηχανής θεού, Απόλλωνα.
Στον Ορέστη ο Ευριπίδης πιάνει το νήμα του μύθου των δύο αδερφών, του Ορέστη και της Ηλέκτρας, αμέσως μετά τη δολοφονία της Κλυταιμνήστρας, για να τον φέρει πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα και να μιλήσει για την επιβίωση των νέων σ’ έναν κόσμο που καθορίζεται από συνθήκες που τους ξεπερνούν.
Βυθίζει τους ήρωές του στο σκοτάδι της θλίψης, της απελπισίας και της απόγνωσης αναζητώντας το Φως. Την Αλήθεια. Την Αυτογνωσία.
Ο Ορέστης του Ευριπίδη (408 π.Χ.) συνιστά ένα καίριο σχόλιο στη λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας. Θεωρείται το τελευταίο έργο του ποιητή που παραστάθηκε στην Αθήνα πριν την αναχώρηση του για τη Μακεδονία και πραγματεύεται την τύχη των νεαρών μητροκτόνων μετά το έγκλημα.
