Ο Δαυίδ Ναχμίας είναι μουσικός, πιανίστας και δημοσιογράφος. Η μεγάλη συμβολή του στην ελληνική ρετρό μουσική γεννήθηκε από την αγάπη του γι' αυτό το είδος μουσικής που είχε την τύχη, όπως μας λέει, να ανακαλύψει νωρίς και την διάθεση να ενσκύψει με ενθουσιασμό και ζήλο στους θησαυρούς της.
Την ευκαιρία και τη χαρά αυτής της συνέντευξής μας έδωσε το αφιέρωμα στον Αττίκ που θα παρουσιάσει στο Ίδρυμα Θεοχαράκη την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Υπηρετείτε με αφοσίωση και πάθος εδώ και χρόνια την ελληνική ρετρό μουσική. Πώς ξεκίνησε αυτή σας η επιλογή που καθόρισε την καλλιτεχνική σας ταυτότητα;
Σ’ εκείνο το μαγικό σταυροδρόμι της αφύπνισης που οι τυχεροί το βρίσκουν εγκαίρως, μπήκα φυσιολογικά στην διαδικασία ν’ ανακαλύψω το δικό μου το «ένα».
Όταν η καλή μου τύχη μ’ έφερε μπροστά στα τραγούδια του καιρού εκείνου, με κυρίευσε αυτόματα ένας μεγάλος ενθουσιασμός, ιδιαίτερα όταν συνειδητοποίησα πως πρόκειται για μία αστείρευτη, τίμια πηγή υπέροχων ιδεών που κανείς δεν είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή ανακαλύψει.
Διαπίστωσα επίσης πως η Ελλάδα του 20ου αιώνα έχει λιβάδια ατέλειωτα από αδικαίωτους νεκρούς δημιουργούς, που το αγνό έργο της ζωής τους είναι αδίκως παγιδευμένο σε πατάρια, ντουλάπια, υπόγεια και ναφθαλίνες.
Κατάλαβα αμέσως πως αυτός θα ήταν για μένα ο τρόπος συνεισφοράς στην κοινωνία… η αποκάλυψη αυτού του από χρόνια καταχωνιασμένου όπλου κύρους για την Ελλάδα.
Παρακάμπτοντας λοιπόν οποιαδήποτε αναστολή, ξεκίνησα να ψάχνω εκεί μέσα, σε αυτό το μοναδικό, παραγνωρισμένο υλικό την ευτυχία. Την βρήκα… και θέλησα αμέσως να την μοιραστώ με τους συνανθρώπους. Αυτές οι παραστάσεις μου, απ’ αυτή τη διαδρομή προέρχονται.
Τι είναι αυτό που σας συγκινεί σε αυτό το είδος των τραγουδιών; Τα ίδια τα τραγούδια, οι δημιουργοί τους, οι συνθήκες και ο τρόπος ζωής εκείνης της εποχής;
Όπως τα χρόνια περνούν, παραμένει ως ίζημα και αχλή γύρω απ’ τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα η σκοπιμότητα που τα γέννησε με συγκινεί… οι πιο αγνές προθέσεις που ιρίδιζαν πίσω από κάθε δημιούργημα.
Η κεντρική εμπειρία μου είναι πως, ενώ τα τραγούδια αυτά υπάγονται αυτομάτως στους παππούδες μας τους οποίους ψυχαγώγησαν και εξέθρεψαν στα νιάτα τους, στην πραγματικότητα αποτελούν ένα διαχρονικό ελιξίριο για τους νέους οποιασδήποτε εποχής δεν εύχονται απλά να τα εκατοστίσουν, αλλά παράλληλα να μείνουν για πάντα νέοι.
Στη συναυλία σας στο Ίδρυμα Θεοχαράκη στις 24 Φεβρουαρίου θα μας παρουσιάσετε τραγούδια του Αττίκ. Πώς προσεγγίσατε μουσικά αυτή τη βραδιά;
Αυτό που περισσότερο με απασχολεί, είναι η μεταφυσική «πιστοποίηση» του ίδιου του Αττίκ… εννοώ πως στο μυαλό μου πάντοτε υπάρχει το υποθετικό ερώτημα, αν από κει που βρίσκεται θα ενέκρινε ή όχι την παρουσίαση των τραγουδιών του έναν αιώνα αργότερα. Η αγωνία μου είναι να μη συληθεί η επιθυμία του την οποία με τόση σαφήνεια κατέγραψε στις παρτιτούρες του.
Το πρόγραμμα αναφέρει γνωστά και άγνωστα τραγούδια του Αττίκ. Ποια είναι τα άγνωστα και γιατί είναι άγνωστα;
Η ραγδαία εξέλιξη του μεταμοντέρνου σκηνικού, άφησε αδίκως έναν τεράστιο αριθμό αξιόλογων δημιουργημάτων στην αφάνεια. Αυτό συνέβη για πολλούς λόγους… θα αναφέρω δύο κεντρικούς.
Είναι πολύ λίγο γνωστή η καταστροφή του αρχείου της Columbia από τους Γερμανούς, τη δεύτερη κιόλας μέρα της εισβολής τους στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1941. Αυτό είχε ως συνέπεια, να μη φτάσει ποτέ σε εμάς ένας μεγάλος αριθμός ηχογραφήσεων.
Ωστόσο οι συνθέτες είχαν φροντίσει ν' αφήσουν πίσω τις παρτιτούρες. Έτσι, υπάρχουν πολλά τραγούδια που ο κόσμος δε γνωρίζει ως άκουσμα αλλά υπάρχουν στο αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Ο δεύτερος βασικός λόγος είναι πως οι σύγχρονες εταιρίες δίσκων με τους αμόρφωτους παραγωγούς, έχοντας ως κεντρικό στόχο τους το οικονομικό όφελος, έδωσαν ένα φιλότιμο αγώνα για να γραφικοποιήσουν και να εξοστρακίσουν ο,τιδήποτε υψιπετές και λεπτεπίλεπτο θα μπορούσε να παρεμποδίσει την επέλαση της φθηνιάρικης εποποιΐας τους.
Εκτός από μουσικός είστε και επιτυχημένος δημοσιογράφος. Πώς ισορροπείτε αυτόν τον συνδυασμό, δεδομένου ότι πρόκειται για δύο εξαιρετικά απαιτητικούς τομείς;
Η δημοσιογραφία για μένα αποτέλεσε μία φυσική πράξη, μιας και πέραν της μουσικής που αποτελεί το δικό μου «ένα», αγαπούσα ανέκαθεν τον λόγο. Θαύμαζα αυτούς που μιλάνε καλά και βρήκα έναν τρόπο να τους γνωρίσω από κοντά. Η συναισθηματική δημοσιογραφία ωστόσο και η μουσική τέχνη, σίγουρα συναιρούνται.
Γεννιέται ή γίνεται ο καλλιτέχνης;
Όλοι οι άνθρωποι, απ’ τη στιγμή που θα κλάψουν για πρώτη φορά στη βρεφική τους ηλικία, τραγουδάνε χωρίς να το αντιλαμβάνονται. Όλοι οι άνθρωποι στη συνέχεια κάποια στιγμή ή παίζουν θέατρο ή κάνουν καλλιτεχνικές πράξεις κάθε είδους… αυτό είναι το δώρο που χαρίζει η ζωή στον άνθρωπο.
Όμως, όπως η φύση που μας δίνει τα λεμόνια, δεν τα στύβει κιόλας, έτσι και απ’ το ακατέργαστο δώρο μέχρι την αξιοποίησή του, υπάρχει μία απόσταση που γεφυρώνεται απ’ την αυταπάρνηση στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η επί μακρόν αποξένωση απ’ τον κοινωνικό περίγυρο.
Εν ολίγοις, όποιος επιθυμεί να γίνει καλλιτέχνης και δέχεται να θυσιάσει τη συμβατική ζωή του, θα γίνει. Το ταλέντο είναι ένα παιδικό παιχνίδι… Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσεις, αλλά πάντα είναι πολύ αργά για να περιμένεις. Ο καλλιτέχνης γίνεται με σκυλίσια δουλειά.
Το ταλέντο ή οι επιλογές καθορίζουν την εξέλιξη ενός δημιουργού;
Η δουλειά μόνο. Αν κάποιος μελετάει δώδεκα ώρες την ημέρα για δέκα χρόνια, τότε μπορούμε να συζητήσουμε ως προς το αν έχει ταλέντο ή όχι. Το ταλέντο και η τύχη έρχονται ευθέως ανάλογα προς το ποσοστό της παρασκηνιακής εργασίας. Είναι το σημείο όπου η προετοιμασία συναντιέται με την ευκαιρία.
Τι σας εμπνέει και σας γοητεύει στη ζωή και στην τέχνη;
Με εμπνέει η καλοσύνη και με γοητεύουν οι άνθρωποι που δεν αξιοποιούν αυτό που κάνουν ως μοχλό επιβίωσης, αλλά επειδή το αγαπάνε αληθινά και παρεμπιπτόντως επιβιώνουν.
Τι σας αποθαρρύνει ή σας θυμώνει;
Δεν με αποθαρρύνει τίποτα, με θυμώνουν πολύ αυτοί που θυμώνουν.
Πώς θέλετε να αισθάνονται οι άνθρωποι φεύγοντας από μία συναυλία σας;
Θέλω να έχουν ξεχάσει τελείως ό,τι κατέγραψαν με το μυαλό τους και να θυμούνται με την καρδιά τους μόνο πως εκείνη τη βραδιά, μεταφέρθηκαν στον καιρό που γέννησε αυτά τα οικολογικά τραγουδάκια. Στη φύση, την αθωότητα και την κομψότητα μιας εποχής που μόνο αρχή γνώρισε.
