Δήμητρα Παπαναστασοπούλου | Συνέντευξη

Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου με τους «Παλαιούς Λογαριασμούς», το νέο της μυθιστόρημα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 24 Γράμματα, μας προσκαλεί σε μία ακόμα συναρπαστική ιστορία.

Τρεις γυναίκες, τρεις ζωές, τρεις ιστορίες. Η συνάντησή μας μαζί της ήταν, όπως πάντα, ενδιαφέρουσα και απολαυστική!

 

                                                                                    Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη

 

Πώς προέκυψαν οι «Παλαιοί Λογαριασμοί»; Τι σηματοδοτεί ο τίτλος;

 

Μια τυχαία συζήτηση με φίλους για ανθρώπους με άσχημες συμπεριφορές που άλλοτε «πληρώνονται» και άλλοτε όχι, μού έδωσε το έναυσμα της πλοκής. Ο τίτλος σηματοδοτεί το ξεκαθάρισμα, την «πληρωμή» των παλιών λαθών και την κάθαρση που έρχεται μετά από αυτό.

 

 

Κάτω από ποιες συνθήκες και με τι διάθεση γράψατε το νέο σας βιβλίο;

 

Οι συνθήκες είναι πάντα οι ίδιες όταν γράφω: ψάξιμο στις ιστορικές πηγές, ενθουσιασμός για το νέο θέμα, ταξίδια του νου για το χτίσιμο της πλοκής, μια πλήρης συγκέντρωση στους χαρακτήρες των ηρώων και τα φερσίματά τους.

 

 

Το λογοτεχνικό είδος στο οποίο επιδίδεστε είναι το ιστορικό μυθιστόρημα. Οι «Παλαιοί Λογαριασμοί» συνεχίζουν αυτή την παράδοση; Αν ναι, ποιο είναι αυτή τη φορά το ιστορικό πλαίσιο που συνοδεύει τους ήρωές σας;

 

Μου αρέσει πάντα να ενδύω το περιβάλλον ανάλογα με την εποχή. Το ίδιο έκανα και τώρα, αλλά οι ιστορικές αναφορές είναι λίγες σε σχέση με την έκταση του βιβλίου. Περιορίστηκα στις εντελώς απαραίτητες και οι περισσότερες αφορούν την Κίνα του 16ου αιώνα. Κι αυτό συνέβη, επειδή το θέμα απαιτούσε περισσότερη συγκέντρωση στους χαρακτήρες, την ψυχολογία τους, τις πράξεις τους.

 

 

Σε ποιο κοινό απευθύνεστε; Ποιος είναι ο ιδανικός σας αναγνώστης;

 

Απευθύνομαι σε όλους τους ενήλικες, άνδρες και γυναίκες. Θεωρώ ότι όλοι θα ανακαλύψουν κάτι ενδιαφέρον. Ο ιδανικός αναγνώστης, όχι μόνο των δικών μου βιβλίων αλλά κάθε είδους λογοτεχνίας, είναι εκείνος που δεν βιάζεται να τελειώσει το βιβλίο, αλλά διαβάζει αργά για την απόλαυση των εξιστορούμενων.

 

 

Γράφετε συνδυάζοντας ιδανικά την αγάπη σας για την ιστορία, με αυτή για τη λογοτεχνία. Η έρευνα τι θέση κατέχει στη δουλειά σας σε σχέση με αυτή καθαυτή τη συγγραφή;

 

Η έρευνα και η λεπτομερής μελέτη των ιστορικών στοιχείων μού παίρνει πάνω-κάτω τα δύο τρίτα του απαιτούμενου χρόνου για την συγγραφή, αλλά είναι το ίδιο συναρπαστική για μένα, επειδή, μελετώντας, μου δημιουργούνται εικόνες κι αυτές χρησιμεύουν στην πλοκή του μυθιστορήματος.

 

Συντελείται ένα μικρό θαύμα κάθε φορά που μελετώ ιστορία και, άνθρωποι και τόποι παίρνουν σάρκα και οστά στη φαντασία μου, εντοπίζω με ευκολία τους ήρωές μου και οι ζωές τους, με όσες ευκολίες ή δυσκολίες αντιμετωπίζουν, παρουσιάζονται μπροστά μου, σαν να μου δίνει ο καθένας την αναφορά του.

 

 

Στα βιβλία σας περιγράφετε γλαφυρά έναν τόπο -ή και περισσότερους- και μία ιστορική περίοδο παράλληλα με τις καθημερινές ανθρώπινες ιστορίες. Πώς εξισορροπείτε το ατομικό και το οικουμενικό στοιχείο, ώστε να κρατούν και τα δύο το ενδιαφέρον του αναγνώστη;

 

Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται συγχρόνως πολλή μελέτη και αυτοσυγκέντρωση, αναλυτική σκέψη και αυστηρότητα, για να αφήνω στην άκρη όσα θα βάρυναν το κείμενο, όσο συναρπαστικά κι αν είναι, κι αυτή η ικανότητα αποκτάται σιγά-σιγά με την εξάσκηση και την εμπειρία.

 

 

Πώς περάσατε τους μήνες της καραντίνας και πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον;

 

Συγκαταλέγω τον εαυτό μου ανάμεσα στους τυχερούς, πρώτον γιατί δεν νόσησε κανείς από την οικογένειά μου και δεύτερον και σπουδαιότερο, επειδή η ενασχόλησή μου με την έρευνα και τη γραφή με απασχολούσε και με απασχολεί πολλές ώρες ημερησίως.

 

Όσον αφορά το μέλλον, έχοντας γνώση τού τι συνέβη στο παρελθόν, έχω εμπιστοσύνη στην τεχνολογία για να μας γλυτώσει γρηγορότερα- όπως έγινε και με την εμφάνιση του εμβολίου. Δεν θα γίνει βέβαια άμεσα, ο επόμενος χειμώνας θα είναι και πάλι δύσκολος, ίσως χρειαστεί να παρθούν ξανά περιοριστικά μέτρα, αλλά από την άνοιξη του 2022 πιστεύω ότι όλα θα είναι καλύτερα.

 

Εύχομαι ολόψυχα να καταφέρουμε όλοι μας να βγούμε πιο δυνατοί από αυτή τη δοκιμασία και να στραφούμε στα περισσότερο σημαντικά, δηλαδή στις ουσιαστικότερες σχέσεις με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός μας.

 

 

Ποιο είναι το βαθύτερο κίνητρο που σας οδήγησε εξαρχής στη γραφή; Γιατί γράφετε;

 

Γράφω γιατί αδυνατώ να πράξω διαφορετικά, γιατί είναι αναγκαίο όπως το οξυγόνο για τον οργανισμό μας. Αυτή η ανάγκη προέκυψε εν αιθρία, ορμητική, απόλυτα λυτρωτική, μαζί και αναζωογονητική, βγάζοντας στην επιφάνεια μια ψυχική ευφορία και δημιουργικότητα.

 

Όταν γράφω αισθάνομαι πλήρης, νιώθω ευτυχής κι ευλογημένη. Είναι ό,τι καλύτερο μου συνέβη στη ζωή μου. Μέσα μου γεννιούνται ιστορίες κάθε λίγο με το παραμικρό ερέθισμα και κάθε φορά νιώθω ενθουσιασμένη, έστω και σ’ αυτό το πρώιμο στάδιο.  

Παλαιοί Λογαριασμοί Εξώφυλλο

 

 

Κριτική

 

Ένα μαγευτικό ταξίδι ανά τους αιώνες, σε Ανατολή και Δύση, μια μοναδική σκιαγράφηση της γυναικείας ψυχής, δίχως τις φιοριτούρες του Ρομαντισμού για το "ωραίο και ασθενές φύλο".

Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου, ίσως η ουσιαστικότερη σύγχρονη ελληνίδα πεζογράφος, παίρνει την σκυτάλη από τις γυναίκες της αρχαίας δραματουργίας (Ελένη, Αντιγόνη, Τρωάδες, Μήδεια... κανένας άλλος δεν ανέλυσε με τόση επάρκεια τη γυναικεία ψυχή, όσο οι τραγικοί) αλλάζει τα λογοτεχνικά μοτίβα έκφρασης, αλλά μένει προσηλωμένη στον στόχο της: το πανανθρώπινο ψυχογράφημα του γυναικείου φύλου.

Ένα βιβλίο που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία.    

Σωτήρης Αθηναίος

 

 

Το έργο

 

Τρεις γυναίκες, τρεις ζωές, τρεις διαφορετικοί αιώνες, τρεις διαφορετικοί κόσμοι.

Η Βασιλεία Γερανίου είναι μια νέα και ανεξάρτητη γυναίκα του 20ού αιώνα. Η ήσυχη και προγραμματισμένη ζωή της συνταράσσεται από την εμφάνιση ενός άνδρα, κλεισμένου στα μυστικά του.

Η Τζόντι Βίνεη είναι ένα φτωχοκόριτσο που οι απάνθρωπες συνθήκες του Λονδίνου του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα την οδηγούν στην εξαθλίωση. Η ομορφιά είναι το μοναδικό της όπλο που πρέπει να μάθει να το χρησιμοποιεί σωστά.

Η Γουάν Φεν είναι μια αξιοσέβαστη Κινέζα της ανώτερης τάξης του 16ου αιώνα. Βαθύ μίσος και κακή κρίση την απομακρύνουν από το περιβάλλον της και την οδηγούν στο τελευταίο κοινωνικό σκαλοπάτι.

Τι σχέση έχουν μεταξύ τους αυτές οι γυναίκες και πόσο οι συνθήκες και η στάση ζωής της Τζόντι και της Γουάν Φεν επηρεάζουν τη ζωή της Βασιλείας;

Οι ζωές τους τρέχουν παράλληλα. Οι γυναίκες των προηγούμενων αιώνων είναι παλιότερες ενσαρκώσεις της Βασιλείας Γερανίου. Το βαρύ κάρμα που έχει δημιουργηθεί, πέφτει στις πλάτες της και καλείται να το πληρώσει και να βάλει τα θεμέλια για μια καλύτερη ζωή.

Ένα ξεχωριστό, άκρως γοητευτικό μυθιστόρημα με απρόσμενες ανατροπές, μια συναρπαστική γραφή, άλλοτε λυρική, άλλοτε σκληρή και άλλοτε ωμή, μας παρασύρει σ’ ένα αλησμόνητο ταξίδι.

 

 

Η συγγραφέας

 

Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λάρισα.

Σπούδασε ξενοδοχειακά στη Ρόδο (ΑΣΤΕΡ) και οικονομικά στη Θεσσαλονίκη (Ανωτάτη Βιομηχανική), όπου έμεινε και εργάστηκε για είκοσι χρόνια.

Είναι παντρεμένη και ζει στην Αθήνα.

Αρθρογραφεί σταθερά στα διαδικτυακά περιοδικά The Mythologists, iporta.gr και Books & Style. Πολλά από τα άρθρα της μπορείτε να τα βρείτε και στο προσωπικό της μπλόγκ: Myownnovelsworld. blogspot.com.

 

 

Εργογραφία:

 

Σαν Στάχυα στο Χρόνο, ΔΙΟΠΤΡΑ 2012

Στη Σκιά των Αιώνων, ΔΙΟΠΤΡΑ 2013

Από Ξύλο και Ασήμι, ΔΙΟΠΤΡΑ 2015

Ανεξέλεκτο πάθος, ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ 2017

Όταν Σωπαίνει το φως, ΑΝΕΜΟΣ 2018

Σίβυλλα, Το τίμημα της Ύβρεως, ΑΝΕΜΟΣ 2019

 

Επίσης, έχει συμμετάσχει με διηγήματα στις παρακάτω ομαδικές εκδόσεις:

Για πού το’ βαλες Χριστουγεννιάτικα; ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ, 2016

Παιγνίδια του Θρόνου στο Βυζάντιο, IWRITE (2019)

και στο αγγλόγλωσσο Coronavirus, an alien or an ancient virus? ON TIMEBOOKS (2020)

 

 

ΠΑΛΑΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ

 

Η Βασιλεία Γερανίου είναι μια νέα και ανεξάρτητη γυναίκα του 20ού αιώνα. Αφήνοντας πίσω της τις πληγές μιας άτυχης σχέσης, αφοσιώνεται με πάθος στην εργασία της.

Η ήσυχη και προγραμματισμένη ζωή της συνταράσσεται με την εμφάνιση ενός άνδρα, κλεισμένου στα μυστικά του.

Ένας θυελλώδης έρωτας γεννιέται, προβληματικός από την αρχή, ανυπέρβλητος ως το τραγικό τέλος του.

Όταν όλα φαίνονται να τελειώνουν, όταν η ζωή της Βασιλείας μετατρέπεται σ’ ένα τεράστιο κενό, εμφανίζεται η ελπίδα για ένα φωτεινό αύριο.

Η Γουάν Φεν είναι μια Κινέζα της ανώτερης κάστας του 16ου αιώνα, σύζυγος και μητέρα τριών παιδιών. Βαθύ μίσος και κακή κρίση την οδηγούν μακριά από το περιβάλλον της και καταλήγει να πέσει στο τελευταίο κοινωνικό σκαλοπάτι της αυστηρής κινεζικής κοινωνίας.

Η ομορφιά και η μόρφωσή της θα την βοηθήσουν να αναρριχηθεί, να γίνει μέντορας ενός ισχυρού άνδρα και ν’ αποκτήσει υψηλές γνωριμίες.

Θα παλέψει για τη ζωή της εν μέσω πολέμου, λίγο πριν την επικράτηση της δυναστείας των Τσινγκ, θα χάσει την εύνοια του εραστή της όταν η ομορφιά της θα μαραθεί, και θα καταλήξει να συνεχίσει τη ζωή της μ’ έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Η Τζόντι Βίνεη είναι ένα φτωχοκόριτσο και ζει στο Λονδίνο του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα. Ένα ατύχημα την οδηγεί στην πορνεία. Η ομορφιά της είναι ένα όπλο που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί σωστά.

Η ζωή τής δίνει την ευκαιρία να ζήσει μακριά, στη Νέα Υόρκη, με εφόδιο μια κλεμμένη περιουσία. Η επιπολαιότητα της νιότης θα σβήσει αυτή την ευκαιρία πολύ σύντομα.

 

 

 

 

Back to top