Ο Φώτης Μακρής είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός και δάσκαλος της υποκριτικής. Απόφοιτος της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν και απόφοιτος του Μαθηματικού τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αφοσιωμένος εδώ και χρόνια στο θέατρο που, όπως μας λέει στη συνέντευξη που ακολουθεί, είναι όλη του η ζωή και το μόνο που θέλει να κάνει.
Την ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί του μας έδωσε η ομότιτλη παράσταση που παρουσιάζεται στο Studio Μαυρομιχάλη από τις 5 Νοεμβρίου 2022. Ένα έργο συγκλονιστικό βασισμένο στο μυθιστόρημα του Φάλαντα, στο οποίο με ρεαλισμό και ειλικρίνεια περιγράφει την καθημερινή ζωή των Γερμανών πολιτών και την αντίσταση που πρόβαλαν στο ναζισμό κάποιοι -λίγοι- «συνηθισμένοι» άνθρωποι.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε το ενδιαφέρον στο βιβλίο του Χανς Φάλαντα και αποφασίσατε να το μεταφέρετε στο θέατρο;
Είναι αυτό που λένε «έρωτας με την πρώτη ματιά». Διάβαζα το μυθιστόρημα και κάπου στην μέση του, αποφάσισα ότι κάποια στιγμή θα το κάνω στο θέατρο. Και ήρθε η ώρα.
Το θέμα του (Ναζιστική Γερμανία), το ότι στηρίζεται σε αληθινή ιστορία, ο τρόπος γραφής, οι πολλοί διάλογοι που το καθιστούν έντονα θεατρικό και κυρίως το βάθος της ανάλυσης του φασιστικού φαινομένου και του διαφορετικού τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται από τους ανθρώπους, ήταν κάποια από τα στοιχεία που με έκαναν να θέλω να το παρουσιάσω στο θέατρο.
Επίσης εξετάζει και ένα θέμα που πολλοί λίγοι έχουν θίξει. Το θέμα της αντίστασης των Γερμανών στον ναζισμό.
Μάλιστα ο Πρίμο Λέβι είπε ότι το «Ο καθένας πεθαίνει μόνος του» είναι το συγκλονιστικότερο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί για την αντίσταση των Γερμανών στον ναζισμό.
Τέλος, αφού αποφάσισα να το μεταφέρουμε στο θέατρο, ανακάλυψα ότι στην Γερμανία έχει ανέβει σε πολλές παραγωγές και βέβαια αυτό με χαροποίησε ιδιαίτερα.
Ποιες προκλήσεις είχε για εσάς αυτή η παράσταση;
Το ότι καταφέραμε να «χωρέσουμε» τις 650 σελίδες του μυθιστορήματος σε μία παράσταση 100 λεπτών χωρίς, κατά την γνώμη μου, να χαθεί το πνεύμα και τα μηνύματα του βιβλίου.
Επίσης μεγάλη πρόκληση είναι ότι παίζουμε 9 ηθοποιοί 25 ρόλους. Είναι πραγματικά ένας άθλος για όλους μας και προσωπικά είμαι πολύ περήφανος για την ομάδα των ηθοποιών και των συντελεστών που πάσχισαν για αυτή την παράσταση.
Μην ξεχνάτε ότι είμαστε ένα μικρό θέατρο σε μια δύσκολη, αλλά λατρεμένη περιοχή, στα Εξάρχεια και το εγχείρημα είναι τεράστιο.
Το «Ο καθένας πεθαίνει μόνος του» είναι ένα έργο που αφορά τον θάνατο, τη ζωή ή κάτι άλλο;
Παρά τον τίτλο του, είναι σαφώς μια παράσταση που αφορά την ζωή και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να την ζήσουμε.
Είναι ένα έργο που μας υπενθυμίζει με σκληρό τρόπο ότι ο ναζισμός δεν είναι ένα μουσειακό απολίθωμα του παρελθόντος, αλλά μια υπαρκτή απειλή στο σήμερα.
Κάθε μυθιστόρημα όπως το "Ο καθένας πεθαίνει μόνος του" που περιγράφει τη φρίκη μιας τέτοιας κοινωνίας είναι ένας ακόμη λόγος να παλέψουμε και να φωνάξουμε ακόμα πιο δυνατά: "Ποτέ ξανά!"
Τι σημαίνει για εσάς θέατρο;
Επικοινωνία ιδεών, συναισθημάτων και ενέργειας.
Είναι μια τέχνη που σίγουρα δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να δημιουργήσει μικρές ή μεγαλύτερες εστίες σκέψης και προβληματισμού, ικανές κάτω από κάποιες συνθήκες, να ανθίσουν και να συμβάλουν στην καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων.
Χωρίς φυσικά να παραβλέπω ότι το θέατρο είναι και μια πηγή ευχαρίστησης και διασκέδασης.
Για μένα προσωπικά, είναι όλη μου η ζωή. Δεν ξέρω να κάνω κάτι άλλο και δεν θέλω να κάνω κάτι άλλο!
Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Να προσπαθεί να διαχέει ιδέες, σκέψεις και ερωτήματα στην κοινωνία προς επεξεργασία και τυχόν απαντήσεις. Πρέπει να έχει συνεχώς τις κεραίες του τεντωμένες, να αφουγκράζεται την εποχή του και να συνδιαλέγεται μέσω της τέχνης του, μαζί της.
