Η Όλγα Ποζέλη είναι ιδρύτρια και ψυχή της Ομάδας Θεάτρου "Νοητή Γραμμή". Με την ευκαιρία της performance "Confess/Εξομολογηθείτε" μας μυεί στο "θέατρο της επινόησης" και μας μιλάει για την πιο πρωτότυπη παράσταση της φετινής αθηναϊκής θεατρικής σκηνής.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Κυρία Ποζέλη, συστήστε μας το θέατρο της επινόησης και την «Νοητή Γραμμή».
Η ΝΟΗΤΗ ΓΡΑΜΜΗ δημιουργήθηκε το 2000. Μόνιμος συνεργάτης μου σ’ αυτό το ταξίδι είναι ο αρχιτέκτονας και εικαστικός Κωστής Δάβαρης, ο οποίος έχει σκηνογραφήσει όλες μας τις παραστάσεις.
Στόχος μας είναι να επικοινωνήσουμε ιδέες και συναισθήματα με ειλικρίνεια και αμεσότητα. Να καταργήσουμε τα όρια ανάμεσα στο θέατρο, το χορό και την προσωπική έκφραση και να προτείνουμε νέους τρόπους επικοινωνίας που να απευθύνονται και να αγγίζουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.
Η διαδικασία της επινόησης στο θέατρο είναι μια διαδικασία, στην οποία μία ομάδα ανθρώπων ξεκινά να δημιουργεί από το μηδέν, χωρίς προϋπάρχον θεατρικό κείμενο. Αρχικά είναι μια ιδέα, κάτι που «καίει» τους συμμετέχοντες, κάτι για το οποίο θέλουν να μιλήσουν. Και μετά ακολουθεί μια πορεία έρευνας και ανακάλυψης!
Πώς συλλάβατε την ιδέα της performance «Confess/Εξομολογηθείτε»;
Συνεχώς εξομολογούμαστε την αλήθεια σε δασκάλους, σε συζύγους, σε θεραπευτές, στην αστυνομία, στις τηλεοπτικές κάμερες, στα γράμματα στους εκδότες, σε ομάδες υποστήριξης, στους επιστήθιους φίλους, σε παντελώς αγνώστους.
Η παρόρμηση να αποκαλύψουμε τον «αληθινό» μας εαυτό έχει γίνει ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του Δυτικού πολιτισμού. Αρκεί να ρίξει μια ματιά κανείς στις μυριάδες των απομνημονευμάτων στα ράφια των βιβλιοπωλείων ή να παρατηρήσει στην τηλεόραση την στροφή από τη μυθοπλασία στα προγράμματα realities, για να εντοπίσει την πανταχού παρούσα επιθυμία των ανθρώπων να εξομολογηθούν ή να τους εξομολογηθούν κάτι. Αυτή ήταν η αφετηρία μας.
Πώς διασφαλίσατε την απαραίτητη ατμόσφαιρα για να ανθίσουν οι εξομολογήσεις κατά την παράσταση;
Ο περιβάλλων χώρος ήταν πάρα πολύ σημαντικός. Για να «ανοίξεις την καρδιά σου» πρέπει να νοιώσεις άνετα και οικεία. Η δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος λοιπόν από τον Κωστή Δάβαρη, έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο. Αλλά πριν κι από αυτό ήταν η επιλογή του χώρου. Το 1927 της Ακτίνας Σταθάκη είναι ένα σκηνικό από μόνο του.
Στο παραδοσιακό θέατρο ο σκηνοθέτης επιλέγει να ανεβάσει ένα συγκεκριμένο θεατρικό έργο. Σε μία performance με ποια διαδικασία καταλήγετε στο θέμα σας;
Αφήνω τα ερεθίσματα να με οδηγήσουν. Πολλές φορές με έχουν γοητεύσει εικαστικά έργα. Το Όλα όσα έχω ξεχάσει, μπορούν να γεμίσουν ένα σπίτι; είχε αφορμή και έμπνευση μιαν εικαστική εγκατάσταση των Fischli & Weiss. To Μην κρίνεις έναν άνθρωπο από την ουρά του, το έργο 10 Albums του Ilya Kabakov. Το Όταν το κόκκινο Toyota ξέφυγε απ’ τον δρόμο και βυθίστηκε στα μαύρα νερά, μια νουβέλα της Joyce Carol Oates.
Η φαντασία και η επινοητική σκέψη είναι προϋποθέσεις για την τέχνη σας; Αν ναι, με ποιόν τρόπο τις καλλιεργείτε;
Ταξιδεύω, όταν μπορώ, σε μέρη μακρινά! Επισκέπτομαι μουσεία, γκαλερί και διαβάζω λογοτεχνία – ασταμάτητα!
Πώς εναλλάσσονται μέσα σας οι ρόλοι του σκηνοθέτη και του ηθοποιού όταν σκηνοθετείτε μία παράσταση στην οποία επίσης παίζετε;
Ξεκίνησα ως ηθοποιός. Το μικρόβιο της σκηνοθεσίας με βρήκε αργότερα, στις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο Λονδίνο. Τώρα πια οι δύο μου ιδιότητες, της ηθοποιού και της σκηνοθέτη, έχουν γίνει στο μυαλό μου ένα.
Ίδρυσα την ομάδα στα τέλη του 1999 και στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο το να είμαι και μέσα στην δουλειά και να έχω ένα τρίτο μάτι απ’ έξω, αλλά με το πέρασμα του χρόνου έμαθα να εμπιστεύομαι το ένστικτο μου και τους συνεργάτες μου.
Πόσο σημαντικό είναι το κείμενο στην performance; Τι κείμενα θα ακούσουμε στο Confess;
Στην συγκεκριμένη δουλειά τα κείμενα είναι εξίσου σημαντικά με την εικόνα. Έχω την τύχη να συνεργάζομαι με τρεις αγαπημένους – και πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους – συγγραφείς: Τον Σάκη Σερέφα, τον Ανδρέα Φλουράκη και την Μαρία Γουλή. Εκείνοι και οι υπέροχοι συνεργάτες μου είναι ο λόγος που το πείραμα λειτουργεί.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Ο καλλιτέχνης οφείλει να αφουγκράζεται, να τολμάει να θίξει, να αυτοσαρκάζεται και να ανοίγει νέους δρόμους όσο δύσκολοι κι αν φαντάζουν.
Ποια είναι η Όλγα Ποζέλη
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Α. Π. Θ. και θέατρο στην Δραματική Σχολή της Ρούλας Πατεράκη. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο θέατρο (ΜΑ) στο Royal Hollowayand Bedford New College του Λονδίνου, με υποτροφίες του Βρετανικού Συμβουλίου και της Ακαδημίας Αθηνών.
Για την Ομάδα Θεάτρου ΝΟΗΤΗ ΓΡΑΜΜΗ, της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος, σκηνοθέτησε τα έργα :
- Η μεγάλη της ευκαιρία του Α. Bennett,
- Ένα κήρυγμα του D. Mamet,
- Do you love me?, μια παράσταση βασισμένη στη ζωή και τα έργα του διάσημου αντιψυχιάτρου R. D. Laing,
- Κβετς του Steven Berkoff,
- Πουλί της Ηδονής, μία παράσταση devised theatre βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Peter Carey,
- Όλα όσα έχω ξεχάσει μπορούν να γεμίσουν ένα σπίτι;, devised, βασισμένη στην εικαστική εγκατάσταση των Peter Fischli & David Weiss με τίτλο Questions,
- Ποτέ μην πας απ΄τις σκάλες, και πάλι devised με θέμα τις συμπτώσεις,
- Μην κρίνεις έναν άνθρωπο από την ουρά του, peformance εμπνευσμένη από την εικαστική εγκατάσταση του Ilya Kabakov με τίτλο10 Albums,
- Όταν το κόκκινο Toyota ξέφυγε απ' τον δρόμο και βυθίστηκε στα μαύρα νερά/When the red Toyota went off the road and sank in black water, δίγλωσσο μονόδραμα βασισμένο σε μια πραγματική ιστορία,
- I remember/Θυμάμαι, διαδραστική performance/εγκατάσταση -επίσης δίγλωσση- εμπνευσμένη από το ομώνυμο βιβλίο του Joe Brainard,
- Η Γυναίκα/Το Ρούχο, performance,
- Karaoke Night, μουσική performance, Ex Libris, μια περιπατητική παράσταση σε βιβλιοθήκες, με θέμα την λογοτεχνία και τα βιβλία.
- Για το Do you love me? ήταν υποψήφια για το βραβείο Νέου Δημιουργού της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών. Το Do you love me? ήταν επίσης υποψήφιο για δύο βραβεία του περιοδικού «ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ». Το Κβετς ήταν υποψήφιο για έξι βραβεία του περιοδικού«ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ», μεταξύ των οποίων και αυτά της καλύτερης παράστασης και σκηνοθεσίας. Τον Ιούλιο του 2012 απέσπασε το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο International Festival of Monoperformances Vidlunnja (Festival Directors’ Award) με την παράσταση Όταν το κόκκινο Toyota ξέφυγε απ' τον δρόμο και βυθίστηκε στα μαύρα νερά/When the red Toyota went off the road and sank in black water.
- Από το 2008 διατελεί Γραμματέας του International Monodrama Forum του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΙΤΙ), ενώ παράλληλα συνεργάζεται ως Καλλιτεχνική Σύβουλος στο Fujairah International Monodrama Festival (UAE). Από το 2004 έως το 2011 δίδαξε Σκηνοθεσία στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πάτρας και από το 2013 διδάσκει θέατρο στην Σχολή Μωραΐτη και είναι υπεύθυνη του ευρωπαϊκού προγράμματος PEEP Theatre Project στο Λύκειο της Σχολής.
