Marco Gastine:
"Λατρεύω την πραγματικότητα. Εάν την «ακούς» καλά, ανακαλύπτεις μέσα της μυριάδες ιστορίες για να αφηγηθείς".
Γεννήθηκε στο Παρίσι, αλλά τον κέρδισε η Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική, αλλά τον κέρδισε η Σκηνοθεσία και ο Κινηματογράφος. Τα ντοκιμαντέρ με κοινωνικό περιεχόμενο είναι η ειδικότητά του. Καθόλου τυχαίο αφού, όπως λέει ο ίδιος, λατρεύει την πραγματικότητα που μας δίνει τις καλύτερες ιστορίες!
Στη Ρόδο απολαύσαμε ήδη τρία από τα πιο σημαντικά ντοκιμαντέρ του («Μέχρι τη θάλασσα» (2019), «Θέμις» (2008), «Μασσαλία, Μακρινή Κόρη» (2004)) τα οποία προβλήθηκαν σε αντίστοιχα αφιερώματα του Ομίλου Cine-Εκπαίδευση στον πολυβραβευμένο σκηνοθέτη.
Η προβολή τού ντοκιμαντέρ "Αθήνα: αναζητώντας τη χαμένη πόλη" στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου με πρωτοβουλία του Ομίλου Cine-εκπαίδευση, μας έδωσε την ευκαιρία για μία ακόμη ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον σκηνοθέτη Marco Gastine.
Με αφορμή την αγαπημένη του Αθήνα, αυτή τη φορά μας μιλάει για τη γοητεία των πόλεων, της τέχνης και της ζωής.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Τι πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ σας «Αθήνα: αναζητώντας τη χαμένη πόλη»;
Η ταινία «Αθήνα: αναζητώντας τη χαμένη πόλη» διηγείται το ειδύλλιο ανάμεσα στο ελληνικό σινεμά και την Αθήνα. Ένα ειδύλλιο που, στο κατώφλι της δεκαετίας του 1990 όταν με τη Σούλα Δρακοπούλου κάναμε την ταινία, φαίνοταν να είχε τελειώσει.
Μέσα από σκηνές του ελληνικού κινηματογράφου, το αποκλειστικό υλικό του ντοκιμαντέρ μας (δεν γυρίσαμε τίποτα), δείχνει πώς το εγχώριο σινεμά αφηγήθηκε την Αθήνα, από τα πρώτα βήματα του μέχρι το τέλος τις δεκαετίας του 1980. Ιδιαίτερα από το τέλος του Εμφυλίου μέχρι τη Μεταπολίτευση. Πώς, πέρα από την υπόθεση ή την αξία κάθε ταινίας, το σινεμά εκείνης της εποχής μας μιλάει για τις τεράστιες αλλαγές, κοινωνικές και αξιολογικές όσο και πολεοδομικές, που υπέστη η ελληνική πρωτεύουσα μέσα σε τρεις δεκαετίες.
Όπως έλεγε ο πρόσφατα χαμένος Jean-Luc Godard, μιλώντας για την πόλη, το σινεμά μας δίνει «δυο-τρεις εικόνες από αυτήν». Προσπαθήσαμε λοιπόν, με την ταινία μας, να ανασυνθέσουμε αυτές τις «δυο-τρεις εικόνες» της Αθήνας που μας έδωσε ο ελληνικός κινηματογράφος. Όπως θα έκανε σίγουρα ένας αρχαιολόγος του μέλλοντος με την εποχή μας.
Φανταστείτε το υλικό που θα είχαν οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι εάν είχε υπάρξει κινηματογράφος στην αρχαία Ελλάδα!
Πώς γεννήθηκε η ιδέα γι’ αυτή την ταινία;
Η ιδέα της ταινίας γεννήθηκε από μια προσωπική ερωτική ιστορία: τον κεραυνοβόλο μου έρωτα με την Αθήνα.
Ξεκίνησε στο τέλος της δεκαετίας του 1970, όταν ήρθα για 3 μήνες στην Αθήνα… και τελικά έμεινα πάνω από 40 χρόνια! Γοητευμένος από την τότε Αθήνα, συμπεριλαμβανομένης και μίας Αθηναίας, αποφάσισα να μείνω.
Μετά από λίγο διαπίστωσα ότι το ελληνικό σινεμά της εποχής, ο λεγόμενος «νέος ελληνικός κινηματογράφος», απόφευγε να τοποθετήσει τις ιστορίες του στην ελληνική πρωτεύουσα προς όφελος της περιφέρειας.
Σε αντίθεση με το σινεμά των προηγούμενων δεκαετιών, το οποίο ανακάλυπτα στην ντόπια τηλεόραση και μου έδινε μια πολύ πλούσια εικόνα μιας Αθήνας που δεν είχα γνωρίσει.
Τι είχε γίνει; Ο κινηματογράφος δεν αγαπούσε πια την Αθήνα που την είχε τόσο λατρέψει πιο παλιά; Όπως και οι κάτοικοί της που έλεγαν, σε μένα που την είχα μόλις ερωτευτεί, τόσα άσχημα πράγματα γι' αυτήν;
Έκανα αυτή την ταινία, πρώτα για να καταλάβω τι είχε γίνει. Και ύστερα για να προσπαθήσω να πείσω τους συναδέλφους μου κινηματογραφιστές ότι, είτε αγαπάς την Αθήνα, είτε όχι, μπορείς ακόμα να πεις «δύο-τρία πράγματα γι αυτήν». Πώς να πεις κάτι για την πραγματικότητα μιας χώρας όταν αγνοείς την πόλη όπου ζούνε οι μισοί κάτοικοι!
Τι ανακαλύψατε για την Αθήνα που δεν γνωρίζατε ήδη;
Ανακάλυψα αν όχι την Αθήνα, τουλάχιστον μια πλούσια εικόνα της, στη διάρκεια των προηγουμένων δεκαετιών, ιδιαίτερα του 1950 και του 1960, που δεν την είχα γνωρίσει.
Τι είναι αυτό που σας εμπνέει στο ντοκιμαντέρ σαν κινηματογραφικό είδος;
Η πραγματικότητα βέβαια! Και οι ιστορίες της. Λατρεύω την πραγματικότητα. Εάν την «ακούς» καλά, ανακαλύπτεις μέσα της μυριάδες ιστορίες για να αφηγηθείς. Μέσω ταινιών με υπόθεση ή μέσω ντοκιμαντέρ.
Με το ντοκιμαντέρ όμως μπορείς να τις αφηγηθείς πιο άμεσα, από πρώτο χέρι. Μου αρέσει αυτή η αμεσότητα. Γι αυτό επέλεξα το ντοκιμαντέρ… μέχρι τώρα!
Με ποια κριτήρια επιλέξατε τις ταινίες και τις συγκεκριμένες σκηνές που περιλάβατε στο «Αθήνα, αναζητώντας τη χαμένη πόλη»;
Έπρεπε πρώτα η κάθε μια «να πει κάτι» για την Αθήνα και τη ζωή μέσα της. Και ύστερα, όπως τα κομμάτια ενός παζλ, να συμπληρώσει η μια την άλλη έτσι ώστε να συνθέτει μια ολοκληρωμένη εικόνα της πόλης.
Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Να απογυμνώσει, να αμφισβητήσει και, καμία φορά, να παλέψει αυτό που συνήθως ονομάζουμε «πραγματικότητα» και δεν είναι παρά μια κατασκευή, ένα είδος μυθοπλασίας. Να ανοίξει πρώτα τα μάτια και τα αυτιά του, για να μπορέσει μετά να ανοίξει εκείνα του αποδέκτη του έργου του. Να τον συνοδέψει στην αναζήτησή του της αλήθειας, σε ένα κόσμο γεμάτο από προκαταλήψεις και ψέματα.
Ποια είναι η αγαπημένη σας γωνιά στην Αθήνα;
Το καφέ πίσω από τον Άγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη στου Φιλοπάππου, το πιο ωραίο καφέ της Αθήνας, το οποίο δυστυχώς έκλεισαν πριν από μερικά χρόνια. Εκεί είχε την πιο όμορφη και ασυνήθιστη θέα στον Παρθενώνα. Εκεί είχα τις πιο όμορφες συναντήσεις και πολλές φορές εμπνεύσεις για τα έργα μου.
Αν μπορούσατε να διαλέξετε θα προτιμούσατε να ζείτε σε παλιές ή σε σύγχρονες πόλεις;
Σε ιστορικές πόλεις ακόμα ζωντανές που συνδυάζουν το παλιό και το σύγχρονο. Ούτε σε φουτουριστικές άψυχες πόλεις, ούτε σε πεθαμένα μουσεία!
Γιατί μας ασκεί γοητεία το παρελθόν;
Γιατί προβάλουμε επάνω του τις φαντασιώσεις μας!
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Μέχρι τώρα προσπαθούσα να κάνω ντοκιμαντέρ που να «μοιάζουν» με ταινίες μυθοπλασίας. Τα επόμενα σχέδια μου είναι δύο ταινίες μυθοπλασίας που θα προσπαθήσουν να μοιάζουν με ντοκιμαντέρ. Βασισμένες βέβαια σε πραγματικές ιστορίες… η λατρεία μου!
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο MARCO GASTINE
Ο Μάρκος Γκαστίν (Marco Gastine) είναι σκηνοθέτης και παραγωγός. Γεννήθηκε στο Παρίσι και από το 1978 ζει και εργάζεται στην Ελλάδα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Παρίσι και Σκηνοθεσία στην Αθήνα.
Μετά από μια σύντομη καριέρα ως αρχιτέκτονας, ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο ως σκηνοθέτης και παραγωγός. Το 2003 ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής, Minimal Films, που ανέλαβε την παραγωγή όλων σχεδόν των ταινιών του από τότε και μερικών από τις ταινίες των πιο ταλαντούχων Ελλήνων ντοκιμαντεριστών καθώς και συμπαραγωγές με το εξωτερικό.
Διδάσκει ντοκιμαντέρ σε διεθνή σεμινάρια (Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηματογράφου-M.F.I., Story Doc) και παραγωγή στη Σχολή Σταυράκου. Είναι ιδρυτής και μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ.
Το έργο του συμπεριλαμβάνει ως επί το πλείστον δημιουργικά ντοκιμαντέρ με κοινωνικό περιεχόμενο, όπως «Μέχρι τη θάλασσα», (2019), «Θέμις» (2008), «Μασσαλία, Μακρινή Κόρη» (2004) τα οποία έχουν προβληθεί και στη Ρόδο σε αντίστοιχα αφιερώματα του Ομίλου Cine-Εκπαίδευση στον πολυβραβευμένο σκηνοθέτη.
