Η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου είναι σκηνοθέτρια, ιδρυτικό μέλος και καλλιτεχνική διευθύντρια της πολιτιστικής εταιρείας Artika theater company, του μη κερδοσκοπικού πολιτιστικού και επιμορφωτικού οργανισμού που διοργανώνει το "1ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου & Παραστατικών Τεχνών για πολύ νεαρό κοινό ηλικίας 0-6 ετών" με τίτλο "Από την Αρχή".
Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί στις 4-8 Μαϊου στην Αθήνα, στο θέατρο ΠΟΡΤΑ και στο θέατρο ΕΛΕΡ. Θα είναι μια πενθήμερη γιορτή για βρέφη και νήπια με πολλές εκδηλώσεις, εκπλήξεις και με την συμμετοχή ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Το πρωτότυπο αυτό για τα ελληνικά δεδομένα γεγονός μας έδωσε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί της.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πώς δημιουργήθηκε η ομάδα Artika και πώς αναλάβατε την καλλιτεχνική της διεύθυνση;
Η ομάδα Artika δημιουργήθηκε το 2006 από την Κατερίνα Αλεξάκη και εμένα με την ορμή, το πάθος, την όρεξη για δουλειά και την τρέλα που διακρίνει κάθε νέο καλλιτέχνη που αισθάνεται ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός και μπορεί να κάνει τα πάντα.
Την καλλιτεχνική διεύθυνση την ανέλαβα το 2017 όταν η Κατερίνα βρισκόταν ακόμα στη Νέα Υόρκη. Οι δραστηριότητες της ομάδας είχαν άρχισαν να αυξάνονται και να επεκτείνονται και προς το εξωτερικό, οπότε και ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση.
Τι ιδιαιτερότητες έχει το βρεφικό θέατρο και πώς προσεγγίζετε σκηνοθετικά τις παραστάσεις σας σε σχέση με αυτές;
Όταν απευθύνεσαι σε τόσο νεαρές ηλικίες είσαι υποχρεωμένος να λάβεις υπόψη σου το γεγονός μίας ιδιαίτερα ευαίσθητης ψυχοσύνθεσης που έχει το συγκεκριμένο κοινό.
Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να δημιουργήσεις ένα ασφαλές περιβάλλον για τον θεατή ώστε να αποφασίσει ότι θέλει να έρθει σε επαφή με τον καλλιτέχνη και με την καλλιτεχνική του πρόταση. Διότι αν δεν συμβεί αυτό δεν θα μπορέσεις να επικοινωνήσεις ό,τι έχεις να προτείνεις. Η σκηνοθετική προσέγγιση, λοιπόν, γίνεται πάντοτε με γνώμονα το κοινό.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την δημιουργία του φεστιβάλ που ετοιμάζετε και βρίσκεται πλέον στην τελική του ευθεία, το «1ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών για Πολύ Νεαρό Κοινό Ηλικίας 0 έως 6 χρονών»;
Η ιδέα για να γίνει ένα διεθνές φεστιβάλ στη χώρα μας παραδόξως γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Καθώς το Mapping, το μεγάλο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαμε ήδη από τα τέλη του 2018, όπως συνέβαινε γενικότερα σε κάθε πολιτιστική δραστηριότητα, είχε σχεδόν παγώσει, και προσπαθούσαμε να ξανασχεδιάσουμε ένα μέρος των δράσεων του προκειμένου να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος όταν θα βγαίναμε πια από τις καραντίνες, προτείναμε στους συνεργάτες μας να διοργανώσουμε ένα φεστιβάλ στην Αθήνα.
Οι συνεργάτες μας δέχτηκαν την πρότασή μας με μεγάλη χαρά και έτσι τώρα έχουμε τη χαρά να έχουμε το δικό μας φεστιβάλ «Απ’ την Αρχή», ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στις πολύ νεαρές ηλικίες και στις παραστατικές τέχνες για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Πώς πήγε το εργαστήριο «Νέοι καλλιτέχνες δημιουργούν για τις πολύ νεαρές ηλικίες 0-6» που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο με στόχο οι συμμετέχοντες να παρουσιάσουν δουλειά τους στο «1ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών για Πολύ Νεαρό Κοινό Ηλικίας 0 έως 6 χρονών»;
Εξαιρετικά θα έλεγα. Ήταν μία πολύ δυνατή, αλλά και συγκινητική πολλές φορές εμπειρία για όλους μας. Και γι’ αυτό θα θέλαμε με την Κατερίνα να τις ευχαριστήσουμε όλες μία προς μία, την Εύη, τη Χαρά, την Ιφιγένεια, τη Χριστίνα, την Κατερίνα, την Μαρίνα, την Ειρήνη και την Άννα Μαρία.
Οι συμμετέχοντες είχαν διαφορετικά υπόβαθρα και παρόλο που κάποιοι δεν είχαν απολύτως καμία σκηνική εμπειρία ούτε θεατρική εκπαίδευση, προσέγγισαν με αξιοσημείωτη αγάπη και φροντίδα το θέμα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν 7 μικρά παραστάσιμα δρώμενα, το καθένα με τη μοναδική σφραγίδα του δημιουργού του, που θα μπορούσαν όλα να εξελιχθούν ώστε να γίνουν μία κανονική παράσταση ίσως στο μέλλον. Ανυπομονούμε να τα παρουσιάσουμε στους παιδικούς σταθμούς και να δούμε τις αντιδράσεις των παιδιών.
Ποιες θα είναι οι ελληνικές και ξένες συμμετοχές στο φεστιβάλ;
Από την Ελλάδα, εκτός από τη δική μας παράσταση, το «…και βγαίνω!», θα παρουσιάσουμε την παράσταση «ΝτοΝτό», από την ομάδα ΒίΔα που έκανε το ντεμπούτο της σε αυτό το κοινό φέτος, παρουσιάζοντας με επιτυχία την παράσταση τους κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου στο Δημοτικού Θέατρο του Πειραιά.
Οι ξένες συμμετοχές θα είναι 4 παραστάσεις και συγκεκριμένα: η παράσταση «Σπίτι» / «Home», ένα εικαστικό θέατρο για θεατές 2 – 6 χρονών από τη Δανέζικη ομάδα Theatre Madam Bach, το κουκλοθέατρο «Ψίθυροι από το δάσος» / «Whispers from the woods», για θεατές 2 - 4 χρονών από το Animation Theatre in Poznań & Art Fraction Foundation, από την Πολωνία, τη θεατρική παράσταση «ΜΠΡΕΛΟΚ - Αναμνήσεις απολεσθείσες & ευρεθείσες» / «BRELOQUE - Memories lost & found», για θεατές από 3 χρονών και πάνω, από την Αυστριακή ομάδα Breloque Theater Company και τέλος την παράσαση χορού «Στάσου ένα λεπτό» / «Wait a minute», για θεατές από 6 μηνών έως 5 χρονών, από την Ολλανδική ομάδα χορού deStilte dance company.
Στόχος για αυτό το πρώτο φεστιβάλ ήταν να έχουμε μία ποικιλομορφία στα είδη, καλύπτοντας διαφορετικά είδη παραστατικών τεχνών.
Εκτός από τις παραστάσεις, τι άλλο θα περιλαμβάνει το φεστιβάλ;
Το φεστιβάλ δημιουργήθηκε με την επιθυμία να δώσει πολλαπλά ερεθίσματα σε μικρούς και μεγάλους, θεατές αλλά και στους ανθρώπους που ασχολούνται με τη δημιουργία παραστάσεων.
Έτσι, το φεστιβάλ αγκαλιάζει και τις εικαστικές τέχνες δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να δει μία πολύ σημαντική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «Τα παιδιά-θεατές», η οποία θα παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ στο φουαγιέ του θεάτρου Πόρτα.
Η έκθεση αυτή δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Mapping με τη συνεργασία του Διεθνούς Φεστιβάλ Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια, από το 2019-2022 και συμμετέχουν εικονογράφοι από όλο τον κόσμο.
Επίσης, με αφορμή την έκθεση και το φεστιβάλ, η Κορίνα Κοτσίρη θα κάνει δύο πολύ ενδιαφέροντα εικαστικά εργαστήρια για παιδιά από 3 χρονών, την Παρασκευή 5/5 το απόγευμα και το Σάββατο 6/5 το πρωί στο φουαγιέ του θεάτρου Πόρτα, εκεί δηλαδή όπου θα παρουσιάζεται και η έκθεση.
Για τους επαγγελματίες του θεάτρου και τους θεατροπαιδαγωγούς έχουμε δύο masterclass. Το ένα αφορά τη μουσική στο θέατρο για τις πολύ νεαρές ηλικίες, που θα παρουσιάσει η δανέζικη ομάδα Theatre Madam Bach, προσεγγίζοντάς την μέσα από τον τρόπο που δουλεύουν οι ίδιοι.
Το άλλο είναι ένα θεατρικό εργαστήριο σωματικού θεάτρου που θα δώσουν τα μέλη της Αυστριακής ομάδας, ο καθένας εκ των οποίων έχει ένα αξιοσημείωτο βιογραφικό.
Το εργαστήριο αυτό δεν αφορά συγκεκριμένα το θέατρο για τις πολύ νεαρές ηλικίες αλλά το θέατρο και την τεχνική του γενικά. Είναι ένα πολύ σημαντικό σχόλιο αυτό που θέλουμε να πούμε, ότι δηλαδή το θέατρο για παιδιά και το θέατρο για τις πολύ νεαρές ηλικίες, δεν αποτελεί μία υποδεέστερη κατηγορία και οι καλλιτέχνες που ασχολούνται χρειάζεται να έχουν την ίδια αν όχι και καλύτερη εκπαίδευση με όλους όσους ασχολούνται επαγγελματικά με το θέατρο.
Τέλος στο πλαίσιο της διάδοσης, εξέλιξης και ανάπτυξης κοινού, το φεστιβάλ θα ξεκινήσει με ένα σημαντικό συνέδριο που διοργανώνουμε σε συνεργασία με το τμήμα θεατρικών σπουδών και το τμήμα δημοτικής εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ και θα γίνει στο πανεπιστήμιο, καθώς και μία πολύ σημαντική συζήτησή που θα γίνει το Σάββατο 6/5 με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων εκπροσώπων από τους χώρους του θεάτρου, της εκπαίδευσης και της πολιτιστικής πολιτικής.
Τι είναι αυτό που σας γοήτευσε στο θέατρο για πολύ μικρές ηλικίες;
Αυτό που με γοητεύει στο θέατρο για τις πολύ νεαρές ηλικίες είναι η ιδέα να μεγαλώνουμε από την αρχή της ζωής μας μαζί με την τέχνη, καθώς και το γεγονός ότι είναι μία ηλικία όπου τίποτε δεν είναι δεδομένο και παγιωμένο και πως είναι ένα εξαιρετικά πρόθυμο και ευαίσθητο κοινό.
Μπορεί και σε τι ωφελεί ένα νήπιο να βλέπει θέατρο και χορό;
Τα οφέλη της επαφής των παιδιών με το θέατρο και όλες τις παραστατικές τέχνες εν γένει είναι πολλά. Κατ’ αρχήν γιατί πάμε θέατρο; Πάμε για να δούμε τη ζωή ως θεατές, για να γνωρίσουμε και άλλες πλευρές της και μέσα από αυτή τη διαδικασία να αμβλύνουμε όποιες ανήσυχες σκέψεις και συναισθήματα μας δημιουργούν οι προσωπικές μας εμπειρίες και τα βιώματα. Γι’ αυτό το θέατρο μας βοηθάει και μας λυτρώνει. Αυτό συμβαίνει σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Επίσης, τα παιδιά πηγαίνοντας θέατρο, μαθαίνουν να συνεργάζονται και να κοινωνικοποιούνται μέσα σε ένα πλαίσιο με πολύ συγκεκριμένους κανόνες και περιορισμούς.
Επιπλέον, η επαφή των παιδιών με τις τέχνες από πολύ νωρίς συμβάλλει στη γνωστική, γλωσσική, ψυχική και συναισθηματική καλλιέργειά του. Μαθαίνουν νέους τρόπους έκφρασης, αφυπνίζονται αισθητικά και εκτονώνονται ψυχικά.
Τέλος, ένα σημαντικό κέρδος που έχουν τα παιδιά ειδικά των πολύ νεαρών ηλικιών είναι η σύσφιξη του δεσμού με τον φροντιστή τους μέσα από το μοίρασμα αυτής της βιωματικής εμπειρίας, μαζί, σε μια αγκαλιά.
Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο και γενικότερα η τέχνη;
Σημαίνει φως, υγεία και ελευθερία.
Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Θα απαντήσω με τον στίχο από τον ποίημα του Καβάφη «Θάλασσας του πρωϊού» το οποίο ακούγεται και στην παράστασή μας «Μια θαυμάσια ημέρα», «Εδώ ας σταθώ».
Νομίζω ότι ο ρόλος του καλλιτέχνη είναι αυτό ακριβώς, να μας κάνει να σταθούμε και να πάρουμε λίγο χρόνο για να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας παίρνοντας μία μικρή απόσταση από την καθημερινότητά μας.
Ποια είναι η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου
Η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου είναι ιδρυτικό μέλος και καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας Artika, σκηνοθέτρια, ηθοποιός και διδάσκει φωνητική για σύγχρονο τραγούδι. Από το 2018 είναι project manager της Artika στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Mapping – a map on the aesthetics of performing arts for early years.
Οι σπουδές της περιλαμβάνουν σπουδές στο θέατρο, τη φωνητική για σύγχρονο τραγούδι, τα ανώτερα θεωρητικά της μουσικής, τη φωνοθεραπεία, καθώς, επίσης, και μαθήματα τζαζ αυτοσχεδιασμού, πιάνου και κλασσικού τραγουδιού.
Ως σκηνοθέτρια έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις «Καληνύχτα μέρα» (συν-σκηνοθεσία με την Κατερίνα Αλεξάκη), «Κάτι σαν κήπος», «Πάει έρχεται», «Μια θαυμάσια ημέρα», «Camp 22» (συν-σκηνοθεσία με την Κατερίνα Αλεξάκη) και «...και βγαίνω!». Δύο από αυτές το «Μια θαυμάσια ημέρα» και το «...και βγαίνω!» έχουν ήδη ή πρόκειται να παρουσιαστούν σε διεθνή φεστιβάλ του εξωτερικού.
Ως ηθοποιός και τραγουδίστρια έχει δουλέψει σε παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Αυστρία), έχει συμμετάσχει σε διάφορες συναυλίες και ασχολείται με τη διδασκαλία της τέχνης του τραγουδιού και της φωνής εδώ και 19 χρόνια. Είναι μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (2008) και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (2010).
Χορεύει αργεντίνικο τάνγκο, μιλάει αγγλικά και γαλλικά και είναι επίσης απόφοιτος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων με εξειδίκευση στα Πληροφοριακά Συστήματα, του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
