Η Πασχαλία Τραυλού με αριστοτεχνικό τρόπο δημιουργεί μία πολυεπίπεδη ιστορία με στοιχεία από τη μυθολογία και την αρχαιολογία και με κεντρικό θέμα ένα από τα αγαπημένα της, τη γυναικεία ταυτότητα.
Το νέο της μυθιστόρημα "Η Ιέρεια με το τατουάζ" (εκδ. Διόπτρα) μας έδωσε την ευκαιρία και τη χαρά μίας ουσιαστικής συζήτησης με τη βραβευμένη συγγραφέα.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πώς γεννήθηκε η "Ιέρεια με το τατουάζ";
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μια απόδραση από τη ρεαλιστική, πνιγηρή πραγματικότητα των δύο τελευταίων ετών και κινείται ανάμεσα στον ρεαλισμό και στον μύθο.
Η έμπνευσή του είναι η συνισταμένη τριών βασικών στοιχείων.
Πρώτα απ’ όλα, βασίστηκα στον γοητευτικό μύθο των Αμαζόνων, ο οποίος εντέλει εμπεριέχει υψηλό ποσοστό ιστορικής αλήθειας, αφού η αρχαιολογική σκαπάνη απέδειξε πως υπήρχαν όντως γυναίκες πολεμίστριες στην αρχαία Σκυθία, δηλαδή στην ευρασιατική λεκάνη από τη Θράκη και την Ιλλυρία μέχρι το Καζακστάν και τα Αλτάια όρη.
Δεύτερο έναυσμα είναι η προσωπικότητα και η ιστορία της Ιφιγένειας, της κόρης της Κλυταιμνήστρας και του Αγαμέμνονα, σύμφωνα με την οποία η Άρτεμις τη μεταμορφώνει σε ελάφι και τη μεταφέρει στη σκυθική πόλη Ταυρίδα, για να την κάνει ιέρεια στον ναό της. Σημειωτέον ότι η Ταυρίδα ήταν πόλη παρακείμενη της Θεμίσκυρας, πόλης των Αμαζόνων σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές.
Τρίτο στοιχείο, η μούμια του Ουκόκ, μια ταριχευμένη γυναίκα θαμμένη με τιμές ιέρειας και υψηλόβαθμης πολεμίστριας της οποίας το σώμα ήταν σκεπασμένο με τατουάζ με κυρίαρχο σύμβολο το ελάφι, που αποτέλεσε και τον συνδετικό κρίκο των τριών επιμέρους δεδομένων μου.
Εννοείται πως το έργο είναι πολυεπίπεδο και αναπτύσσει μέσα στη μυθοπλασία ιδέες όπως η μητρότητα, η σύγκρουση μητριαρχικού και πατριαρχικού κοινωνικού μοντέλου, η θρησκεία και ο ρόλος της στη διαμόρφωση των κοινωνικών αξιών κ.λπ.
Ποια εσωτερική ανάγκη σας καλύπτει η συγγραφή;
Κάθε φορά που ολοκληρώνω ένα βιβλίο αισθάνομαι ότι έχω κατανοήσει καλύτερα τον κόσμο που με περιβάλλει ερμηνεύοντας καταστάσεις, αξίες και γεγονότα από οπτικές που δίχως τη γραφή δεν θα είχα αγγίξει ποτέ.
Δευτερευόντως, η γραφή με βοηθάει να έχω έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον κόσμο και να τοποθετούμαι, να διαμαρτύρομαι ή να εξελίσσομαι μέσα από τη δυναμικότητα της γραφής, αναπλάθοντας μυθιστορηματικά την κοινωνία μου.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του συγγραφέα στην κοινωνία;
Αγγίζετε ένα πολύ νευραλγικό ζήτημα, το κατά πόσον ο συγγραφέας μπορεί και πρέπει ή όχι να είναι ταυτόχρονα και πνευματικός άνθρωπος.
Αν θέλετε την προσωπική μου γνώμη, θα πρέπει να λειτουργεί ως παράδειγμα προς μίμηση και να είναι συνεπής με τις ιδέες του.
Όμως, όπως όλες οι αξίες γύρω μας εκφυλίζονται, έτσι και ο ρόλος του συγγραφέα, όσον αφορά την πνευματική του πτυχή, εμφανίζει καθίζηση στην εποχή μας.
Ο λογοτέχνης έχει μετατραπεί σε έναν απλό επαγγελματία της γραφής, σε έναν παραμυθά δίχως άλλη παρέμβαση στα κοινωνικά δρώμενα.
Ωστόσο και μόνο γράφοντας και επικοινωνώντας με το κοινό του, σίγουρα διαμορφώνει συνειδήσεις. Γι’ αυτό απαιτείται από μέρους του πάντα προσοχή, καθώς «ποιεί ήθος» και επηρεάζει τον τρόπο σκέψης του αναγνώστη του.
Το ταλέντο ή οι επιρροές από το περιβάλλον μας καθορίζουν την εξέλιξή μας;
Την εξέλιξή μας δεν την καθορίζουν ούτε το ένα ούτε το άλλο, αλλά η αποφασιστικότητα, η εργατικότητα και η επιμονή του καθενός όταν θέτει στόχους.
Όλα ξεκινούν από τον στόχο και τη δύναμη που αναπτύσσει καθένας για να διαχειριστεί τα όποια εμπόδια (κοινωνικά, οικογενειακά, γενετικά κ.λπ.) καλείται να αντιμετωπίσει.
Το ταλέντο είναι γράμμα κενό αν δεν αναπτυχθεί, και για να αναπτυχθεί συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και απαιτείται να δοθούν οι απαιτούμενες ευκαιρίες.
Όταν ο εν δυνάμει συγγραφέας μεγαλώνει σε μία οικογένεια προβληματική, που δεν προσφέρει τα εναύσματα εκείνα που θα οδηγήσουν το άτομο να ανακαλύψει τις κλίσεις του, τότε το ταλέντο θα παραμείνει σε ύπνωση και δεν θα υπάρξει η απαιτούμενη εξέλιξη.
Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχει σωρεία περιπτώσεων κατά τις οποίες άνθρωποι ανέπτυξαν τα ταλέντα τους παρά τις αντίξοες συνθήκες, απλώς και μόνο επειδή έμειναν προσηλωμένοι στον στόχο τους. Αυτές οι περιπτώσεις είναι η απόδειξη της άποψής μου.
Από πού αντλείτε έμπνευση για τις ιστορίες σας;
Από παντού. Από την ιστορία, τη μυθολογία, την πραγματικότητα, τη σύγχρονη κοινωνική κατάσταση, από οτιδήποτε μπορεί να κινητοποιήσει τη σκέψη και τα συναισθήματά μου.
Υπάρχει κάποιο γεγονός ή κάποιος άνθρωπος που σας έχει επηρεάσει βαθιά;
Αλίμονο αν δεν υπήρχαν τέτοιοι άνθρωποι. Σίγουρα ο παππούς μου, που λάτρευε τα βιβλία, ήταν ο πρώτος που μου άνοιξε ορίζοντες και ακολούθως οι γονείς μου, που φρόντισαν να έχω πάντα σε αφθονία αναγνωστικά ερεθίσματα.
Στη συνέχεια ήταν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μου και ιδίως ο φιλόλογος Νάκας Αλέξανδρος και η καθηγήτρια πανεπιστημίου Μαρία Γκασούκα, ειδήμων σε θέμα φύλου. Οι συζητήσεις μου με αυτούς τους ανθρώπους χάραξαν κατά κάποιον τρόπο τους συγγραφικούς μου χάρτες.
Η "Ιέρεια με το τατουάζ" έχει αναφορές στη μυθολογία, στην αρχαιολογία κ.λπ. Κάνετε σε διαφορετικό χρόνο την έρευνα για τα στοιχεία που πλαισιώνουν την ιστορία ή παράλληλα με το γράψιμο;
Η διαδικασία συγγραφής ενός βιβλίου εξαρτάται από το ύφος, το είδος και την ιστορία με την οποία καταπιάνομαι.
Στην περίπτωση της Ιέρειας με το τατουάζ η έρευνα προηγήθηκε, δεδομένου ότι έπρεπε να αποτυπώσω μυθιστορηματικά την ατμόσφαιρα μιας εποχής τριών χιλιάδων ετών πριν από σήμερα, πράγμα που σήμαινε ότι έπρεπε εκ των προτέρων να έχω όλη την πραγματολογική πληροφορία για να τη δημιουργήσω.
Αντίθετα, στο Ήθελα μόνο αντίο διάβαζα παράλληλα με τη δημιουργία του έργου.
Πώς βλέπετε τη θέση της γυναίκας σήμερα;
Το ερώτημά σας απαιτεί τεράστια συζήτηση. Σίγουρα έχουν γίνει κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της έμφυλης ισότητας τόσο στον κοινωνικό όσο και στον εργασιακό τομέα.
Είναι επίτευγμα πλέον στις μέρες μας ο σεβασμός προς την ανύπαντρη μητέρα ή η δυνατότητα που παρέχεται στις γυναίκες να εξελίσσονται ισότιμα με τους άντρες στον εργασιακό τους χώρο.
Αλλά, όσο υπάρχουν ακόμη γυναικοκτονίες, διογκωμένη ενδοοικογενειακή βία ή γυναικείες και αντρικές δουλειές σ’ ένα σπίτι, κατανοεί κανείς πως τα στερεότυπα κρατούν καλά και η εκρίζωσή τους από τη συνείδηση των αντρών αργεί ακόμη, πράγμα που σημαίνει πως η διαπαιδαγώγηση και η εκπαίδευση δεν έχουν πετύχει ακόμη τον στόχο τους.
Έχουν κάποιο μήνυμα να μας δώσουν οι Αμαζόνες;
Οποιοδήποτε μοντέλο επιβολής του ενός φύλου στο άλλο είναι μια κατάχρηση εξουσίας που οδηγεί στη σκληρότητα, στην αδικία και στη συντριβή.
Όπως στα πατριαρχικά κοινωνικά μοντέλα, έτσι και στα μητριαρχικά υπήρχαν παθογένειες που έπρεπε να εξαλειφθούν.
Τι γίνονται οι ήρωές σας αφού ολοκληρώσετε την ιστορία τους και το βιβλίο φύγει από τα χέρια σας;
Οι ήρωές μου πια υπάρχουν χωρίς εμένα. Δεν τους ακολουθώ και δεν τους κρατώ δέσμιους. Ανήκουν στους αναγνώστες. Οι σχέσεις μας ολοκληρώνονται με την τελευταία τελεία του έργου. Από εκεί και πέρα είναι ελεύθεροι και ελευθερώνομαι κι εγώ από εκείνους.
Πασχαλία Τραυλού
Η Πασχαλία Τραυλού γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας και από νωρίς εκδήλωσε την αγάπη της για τη ζωγραφική, τη μουσική και τον γραπτό λόγο.
Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και παρακολούθησε μεταπτυχιακό πρόγραμμα για τη λατινική ποίηση Ορατίου και Βιργιλίου, ενώ την ίδια περίοδο δημοσίευσε τα πρώτα της διηγήματα σε τοπική εφημερίδα της Βέροιας.
Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα φύλου, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τίτλο «Φύλο και νέα εργασιακά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα στην κοινωνία της πληροφορίας», καθώς και στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας με τίτλο «Στρατηγική και πολιτική εθνικής ασφάλειας».
Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Ασχολείται με την παρουσίαση και κριτική βιβλίων στο diavasame.gr.
Τα έργα της Με μπαλαντέρ τη μοναξιά, Ήθελα μόνο ένα αντίο, Η ματζίκα της αγάπης, Κλειδωμένο συρτάρι, Φτερά από μετάξι, Έστω μία φορά, Η Γυναίκα του φάρου, Οι εραστές της γραφής και Γυάλινος χρόνος κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Έχει βραβευτεί για τη λογοτεχνική της παρουσία από τον σύλλογο γυναικών «Εξάλειπτρον» το 2016, ενώ το βιβλίο της "Φτερά από μετάξι" ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών το 2008.
Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα βιβλία της Φιλί στα μάτια, Το άγαλμα στη σοφίτα, μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση του μυθιστορήματος Τα ρόδα της σιωπής, η τριλογία της Στάχτης (Θεοί από στάχτη, Άνθρωποι από στάχτη και Άγγελοι από στάχτη), H γιατρίνα, Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο και Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ.
